Ondanks groei bestedingen toch meer retailers in problemen

Ondanks relatief hoge inflatie en het zeer lage consumentenvertrouwen blijven consumenten meer geld uitgeven dan eerder gedacht. Vooral aan duurdere non-foodartikelen. Deze bestedingen zijn niet voldoende om de retail stevig overeind te houden. Kredietverzekeraar Allianz Trade onderzocht de stand van zaken in de Europese retailsector en waarschuwt voor een golf aan faillissementen.

Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade over de bestedingen van huishoudens: “Het is een paradoxaal beeld. Er wordt volop gespaard en er gaat duidelijk minder geld naar dagelijkse behoeften als voedsel, elektriciteit en benzine. Maar tegelijkertijd zien we groei in de uitgaven aan auto's, apparaten, meubels en ook kleding en speelgoed. De groei is niet groot (het zijn eencijferige percentages), maar je zou verwachten dat de inflatie en de vrees voor economische terugval ook de uitgaven voor dit soort productgroepen een flinke dreun zou geven. Dat is niet gebeurd.”

Volgens het CBS steeg de omzet van de retail in Nederland in mei met 4,6 procent. Kijken we naar het  volume (de hoeveelheid goederen die is verkocht) dan is er sprake van een daling van 7,5% vergeleken met een jaar eerder. Geeroms: “Hier zie je de bezuiniging terug. Dit geldt vooral voor de primaire levensbehoeften. In die hoek waren prijsstijgingen extreem. Vooral bij de lagere inkomens is de inflatie hard aangekomen.”

Opmerkelijk genoeg blijkt uit het Europese onderzoek van Allianz Trade dat in landen als Duitsland en Frankrijk de groei van het gezinsinkomen sneller steeg dan de inflatie (met 1,7 procentpunt in Duitsland en 2,9 procentpunt in Frankrijk tussen eind 2019 en eind 2022). Geeroms: “Dit verklaart waarom de bestedingen van huishoudens groeiden. Vooral aan niet-primaire producten is dit geld uitgegeven.”

“Moeilijke periode”

De groei van bestedingen heeft de zorgen in de retailsector niet weg kunnen nemen. “Integendeel. We voorzien een zeer moeilijke periode. Het is voor de sector een grote meevaller dat de bestedingen van huishoudens veerkrachtig blijken. Anders zou het plaatje er echt diep somber uitzien. De retail heeft genoeg andere zorgen. Kijk naar het tekort aan personeel, de stijgende lonen, de hogere energiekosten. Voor veel producten zijn die hogere kosten niet zomaar door te rekenen naar hogere prijzen. Dit kan zomaar omzet en marktaandeel kosten.”

Kredietverzekeraar Allianz Trade constateert -in lijn met het CBS- dat er op een breed front omzetstijging valt te noteren. Geeroms: “Dat komt puur door de prijsverhogingen. Kijk je naar het volume dan zie je een daling. Met veel retailers gaat het slecht, ook al zien ze hun omzet stijgen. Velen kampen met een hoge voorraad die mogelijk tegen dumpprijzen de markt op moet. Per saldo gaan ze er op achteruit.”  

Geeroms wijst ook op andere knelpunten. “De aanvoer van producten is sinds corona een heet hangijzer. Veel retailers zoeken oplossingen dichter bij huis. Maar ook dat heeft direct prijs- en margegevolgen. Als jouw concurrent goedkoop in Azië blijft inkopen dan leg je het af.”

Door de stijgende kosten hebben Europese retailers steeds meer moeite om het hoofd boven water te houden.  “Voorlopig blijft de groei laag. Pas in de tweede helft van 2024 verwachten we dat bestedingen substantieel zullen aantrekken. Financieel komen bedrijven in de knel. Ze hebben het geld niet voor noodzakelijke investeringen. Denk aan digitalisering. Online- moet je zichtbaar zijn. Daar begint de zoektocht van de consument. Digitalisering is van levensbelang. Er zijn in Europa nog zoveel winkels die daar nog helemaal niet aan toe komen.”

Grote retailers in de gevarenzone

Geeroms wijst op grote retailers die recent in de problemen kwamen zoals modemerken Scotch & Soda, de Score Groep en onlangs fietsenfabrikant VanMoof. “Volgens onze researchafdeling is de kans op grote faillissementen (bedrijven met een jaaromzet vanaf met €50 miljoen) sterk gestegen. Vorig jaar waren dat 16 concerns met een totale omzet van meer dan €5 miljard en het gaat steeds harder. Alleen al in het eerste kwartaal van dit jaar  11 gevallen waarbij €2,4 miljard verloren ging. Juist die grote ketens en merken moeten veel investeren. Vaak hebben ze al een grote schuldenlast. Door de stijgende rente, bovenop alle andere stijgende kosten, wordt het steeds moeilijker om aan de verplichtingen te voldoen.” Volgens Allianz Trade lopen modeketens, warenhuizen en e-commercespecialisten het grootste risico.

(Foto's Johan Geeroms)