Zonder steun uit Brussel resteert slechts bijrol voor Europese auto-industrie

Brussel moet per direct bijspringen om verder afglijden van de Europese auto-industrie te voorkomen. Onmiddellijke actie is nodig om het noodzakelijke eco-systeem voor elektrische auto’s versneld op te bouwen. Zonder maatregelen zal de achterstand op China en de VS verder toenemen met ernstige gevolgen voor de Europese economie (export, werkgelegenheid, innovatie). Tegenover teveel regels stelt Brussel te weinig stimulering, aldus kredietverzekeraar Allianz Trade in de recent gepubliceerde ‘Global auto outlook’.  

Allianz Trade constateert dat de overgang naar elektrisch rijden turbulent verloopt door geopolitieke spanningen, vertragende vraag en onzekerheden op het gebied van de regelgeving. Regionaal zijn er grote verschillen. China daagt traditionele autoleiders uit. Europa en de VS, op hun hoede voor Chinese afhankelijkheid en de impact voor de eigen auto-industrie, reageren met verhoging van handelsbarrières en extra toezicht. Het rapport (zie bijlage) zoomt vervolgens in op specifieke regionale bijzonderheden.

China wringt Europese autofabrikanten uit

Voor de Europese autofabrikanten (met Duitsland voorop) schetst Allianz Trade een gitzwarte toekomst. Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade: “Cruciaal is de ontwrichtende rol van China. Vooral op het gebied van elektrische voertuigen. Ze liggen mijlenver voor. Dat pakt dramatisch uit voor Europese automakers die te lang hebben afgewacht. Natuurlijk gebeurt er vanalles om de achterstand in te lopen. Maar vooral als het gaat om de massamarkt van betaalbare middenklassers wacht Europese fabrikanten een moordende concurrentiestrijd. Dat betekent lagere prijzen en margekrapte. Achterblijvers zullen moeite hebben om te overleven. Nu al zien we stijgende faillissementen in de automotive-sector. Niet alleen is de marge bij Chinese autoproducenten ruimer, ook hebben ze een veel langere adem. Dat is ook niet gek; Chinese autoproducenten zijn pure staatsbedrijven. Die dwingen Europese fabrikanten om verliesgevend te produceren. Dat hou je nooit lang vol.”

Versnipperde stimulering

Vanaf 2035 is de verkoop van nieuwe benzine- en dieselauto’s in de EU verboden. Geeroms: “Wat staat hier tegenover? Kijk naar de VS en vooral China: daar zie je gecoördineerde steun en een alomvattende strategie. 15 jaar geleden heeft de Chinese overheid vol ingezet op EV, inclusief grote batterij-fabrieken. Europa komt niet verder dan wat versnipperde stimuleringsmaatregelen. In 20 EU-landen ontbreekt het aan infrastructuurstimulansen (zoals subsidie op laadpalen en laadstations). Er wordt bar weinig gedaan aan de acceptatie van elektrische auto’s. En wat er gebeurt aan stimulering wordt in 2024 verder teruggeschroefd, zoals in Duitsland en Frankrijk waar subsidies door begrotingsbeperkingen aan banden worden gelegd.” 

Extra prikkels nodig

Geeroms noemt enkele voorbeelden hoe beleidsmakers de Europese auto-industrie kunnen helpen. “Kopers blijven aarzelen als je de zorgen over het bereik van elektrische auto’s niet wegneemt. De verdeling van laadstations is ongelijkmatig verdeeld binnen de EU. 60% van alle Europese laadstations staat in drie landen: Nederland, Duitsland en Frankrijk. In Europees verband moet er veel meer steun komen om die laaddichtheid op te voeren. En zo zijn er meer prikkels nodig om de overstap naar elektrisch rijden te stimuleren.” 

Batterijen

Ook op het gebied van batterij- en softwaretechnologie zijn volgens Geeroms steunmaatregelen nodig. “Er vindt in de auto-industrie een beslissende omslag plaats van motorvermogen naar accu- en softwaremogelijkheden. Op dit terrein is China oppermachtig. Batterijen vertegenwoordigen de grootste kostenpost bij de productie van een elektrische auto, zeg 40% van de totale kosten. Zes van de tien grootste fabrikanten van batterijen ter wereld zijn gevestigd in China, terwijl de overige vier ook in Azië zitten. De afhankelijkheid hiervan is gevaarlijk groot. Als reactie hebben regeringen de beperkingen en het toezicht op de Chinese auto-import aangescherpt. Biden’s Inflation Reaction Act (IRA) biedt bijvoorbeeld tot 7.500 dollar aan belastingvoordeel voor de aankoop van nieuwe elektrische voertuigen, maar sluit die met Chinese componenten uit.”

Ruggengraat Europese economie

De auto-industrie was altijd de ruggengraat van de Europese economie. De sector is goed voor 6% van de totale productie in de EU. Met bijna 950.000 bedrijven biedt de auto-industrie werk aan 6,5 miljoen mensen. Ook is de sector als innovatiehub de grootste investeerder in research & development in de EU (bijna €73 miljard in 2022).