Online documentaire laat de schaduwkant van Nederlandse onderwijssysteem zien

LEIDEN – De online documentaire ONDER DRUK(T) van Zeno Groenewegen werpt een kritische blik op het Nederlandse onderwijssysteem. De filmmaker werd geïnspireerd tot het maken van deze serie nadat zijn oudste dochter Fleur in 6 vwo een burn-out kreeg, die een jaar van herstel vergde. Groenewegen is van mening dat het huidige onderwijssysteem te veel druk uitoefent op jongeren.

“Het reguliere onderwijs voelt als een verouderd systeem”, vindt Groenewegen. “Dit wordt bijvoorbeeld geïllustreerd door de onveranderde opstelling van klaslokalen, waar leraren al eeuwenlang voor de klas staan.” De filmmaker stelde zichzelf vragen over hoe deze situatie is ontstaan en waarom er leerplicht bestaat. Groenewegen wijst op het gebrek aan inspraak van studenten in hun eigen leerproces en de overweldigende eisen die aan hen worden gesteld.

Aan de hand van interviews met (inter)nationale onderwijsexperts onderzocht Groenewegen het ontstaan en de oorsprong van het klassikale massaonderwijs. De filmmaker ervaarde hoe het ‘one size fits all’-onderwijssysteem leidt tot het verliezen van eigen initiatief, creativiteit en motivatie door druk, gebrek aan zelfbeschikking en keuzevrijheid. “Deze problemen zitten diepgeworteld in het ontwerp van het onderwijssysteem.”

De documentaire laat ook oplossingen voor de problemen zien. Hiervoor zocht Groenewegen naar voorbeelden van over de hele wereld. Aan bod komen:

-   Klaslokalen vs. open leerruimten, Ørestad College Kopenhagen, Denemarken.

-   Gepersonaliseerd onderwijs, Kunskapskolan, Zweden.

-   Onderwijs het klaslokaal uit door place based learning, Edinburgh, Schotland.

-   Storytelling in onderwijs, Chief Atahm School, Secwepemc indigenous Community, Canada.

-   Democratisch onderwijs, Sudbury-Onderwijs, Neue Schule Hamburg,  Duitsland.

-   Gepersonaliseerd onderwijs, Agora-onderwijs, Nederland.

-   De macht van de leraar, het onderwijssysteem in Finland.

De documentaire ONDER DRUK(T) is bedoeld om een alternatieve kijk op onderwijs te bevorderen en ruimte te creëren voor discussie. Het eerste deel schetst het probleem, terwijl het tweede deel verschillende benaderingen van onderwijs belicht. De maker streeft naar een ander en beter onderwijssysteem voor toekomstige generaties scholieren.

De eerste aflevering van ONDER DRUK(T) is vanaf donderdag 16 november 2023 te zien op YouTube. Aflevering 2 is vanaf zaterdag 18 november 2023 beschikbaar.