Quickscan over massale toename mosdiertjes op Nederlandse stranden

Onderzoeker Reinier Nauta (Wageningen Marine Research) bood op 30 maart het eerste exemplaar van de quickscan "Mosdiertjes op het strand van Nederland: bronnen, soorten en handelingsperspectieven" aan Theo Faber, wethouder van Ameland en aan Jacco Knape, wethouder van Katwijk, aan.

Aanleiding voor het laten schrijven van de quickscan in opdracht van de Waddenacademie was de massale stranding van mosdiertjes in de zomer van 2021 en 2022 op het strand van verschillende kustgemeenten, in het bijzonder op Ameland en bij Katwijk aan Zee. De strandingen leidden vooral tot hinder in de recreatiesector, want het strand werd moeilijk begaanbaar, het veroorzaakte in sommige gevallen gevaarlijke situaties en bovenal stonk de rottende massa.

Uit de quickscan wordt duidelijk dat de oorsprong van de massa’s mosdiertjes moeilijk te achterhalen is. De mosdiertjes verplaatsen zich in westelijke richting, waarbij de stroming en lokale omstandigheden tot uitzonderlijk grote ophoping leidde bij Ameland en Katwijk.

Twee soorten mosdiertjes

Ook weten we uit DNA-analyses dat er in Europa twee aparte soorten mosdiertjes voorkomen, die aan de hand van hun morfologie in het verleden beide gedetermineerd zijn als E. pilosa. Van een van deze twee soorten zijn alleen kolonies in Europa bekend, terwijl van de andere soort ook kolonies bekend zijn van bijvoorbeeld de Amerikaanse kust. Reinier Nauta: “Deze laatste soort, een exoot lijkt zich nu langs de volledige Nederlandse kust te hebben gevestigd en de problemen te veroorzaken”.

Of er in de toekomst nog steeds mosdiertjes in deze hoeveelheden aan zullen spoelen valt niet met zekerheid te zeggen. Op de kortere termijn is het opruimen van de mosdiertjes van de stranden een zeer effectieve, doch arbeidsintensieve  aanpak. Ook is het de overweging waard om te kijken naar de mogelijkheid om de mosdiertjes weg te vissen en aan te landen. Dit voorkomt overlast op het strand en biedt daarmee een mogelijke verlichting voor de recreatieve sector.      

Voor de langere termijn kan er overwogen worden om te kijken naar toepassingsmogelijkheden van de aangespoelde biomassa, want het materiaal bestaat voor een aanzienlijk deel uit chitine. Deze polysacharide wordt onder meer gebruikt als bodemsupplement in de agricultuur. Daarnaast kan het materiaal worden omgezet tot een grondstof voor andere producten zoals verf, coatings, bioplastics en waterzuivering.

Zie de bijlage voor het hele onderzoek.