De Belastingdienst is weer begonnen met controleren. Na acht jaar gedoogbeleid moeten Nederlandse zelfstandigen nu echt bewijzen dat ze ondernemer zijn. Geen schijn, maar echt. En daar komt een eigen busje goed van pas.
Het gaat om 1,3 miljoen mensen. Tussen hen zitten koeriers, loodgieters, verhuizers, bouwvakkers. Allemaal branches waar vervoer centraal staat. Wie dagelijks in een bus rijdt die van hemzelf is, heeft straks minder uit te leggen aan de fiscus. Wie in een auto van zijn opdrachtgever rijdt, krijgt vragen.
De Wet DBA bepaalt wie zelfstandige is en wie niet. Negen criteria tellen mee. Eentje daarvan: eigen gereedschap en transportmiddelen. Het staat niet alleen, maar weegt zwaar. De praktijk laat dat zien.
Gezag, vrijheid en een eigen autoDe andere criteria gaan over gezag en vrijheid. Wie bepaalt wanneer het werk gebeurt, waar en hoe. Meerdere klanten helpen. Eigen risico lopen. Een zelfstandige doet zijn eigen ding. Werkt niet onder supervisie van een baas.
Een monteur die elke ochtend om acht uur moet melden bij dezelfde aannemer, met gereedschap van de zaak en in een bedrijfsbus: dat ziet er verdacht uit. Dezelfde monteur, maar dan met eigen busje, eigen gereedschap en drie verschillende opdrachtgevers: heel ander verhaal.
De consequenties lopen op. Opdrachtgevers die de fout ingaan, betalen loonbelasting na. Met boete erbij. De zelfstandige verliest zijn status en daarmee belastingvoordelen. De zelfstandigenaftrek zakte dit jaar al van 3.750 naar 2.470 euro.
Er geldt wel een jaar coulance. Tot januari 2026 geeft de Belastingdienst eerst waarschuwingen. Geen directe boetes, zolang er verbetering komt. Dat scheelt.
BPM erbij, elektrisch moetOndertussen veranderden de regels voor bedrijfswagens ook. Kopers van nieuwe bestelauto's betalen sinds januari BPM. De vrijstelling is weg. Elektrisch is de uitzondering, dat blijft vrijgesteld.
Steden voeren bovendien emissiezones in. Nieuwe diesels of benzine-bussen uit 2025 komen bepaalde wijken niet meer in. Amsterdam, Rotterdam, Utrecht: allemaal aan het plan trekken. Voor oudere auto's gelden overgangstermijnen, maar de klok tikt.
Een ZZP'er die stadse klussen doet, moet dus elektrisch. Of een oude bus houden tot die niet meer mag. Of buiten de stad blijven werken. Geen ideale keuzes.
BPM betalen op een nieuwe bus kost geld. Elektrisch aanschaffen kost nog meer. Tegelijk kijkt de Belastingdienst of die bus wel echt van de ondernemer is.
Lease lost op, óf nietDaar komt lease om de hoek kijken. Lease een bus als zzp'er en het voertuig staat op naam zonder dat er meteen dertigduizend euro van de rekening verdwijnt. Administratief gezien eigen vervoer, zonder kapitaal vast te zetten.
Bij operationele lease zit onderhoud erbij, verzekering ook. Wegenbelasting geregeld. Vaste kosten per maand. Voor wie net begint of wisselende opdrachten heeft, werkt dat beter dan kopen.
Of lease juridisch voldoende is voor de Belastingdienst blijft de vraag. Het contract staat op naam van de ondernemer, dat helpt. Of het genoeg helpt, moet de praktijk uitwijzen.
Het minimumtarief komt waarschijnlijk uit op 33 euro per uur. Een drempel tegen onderbetaling. Transport ligt daar meestal boven, maar marges krimpen wel. Elke vaste last telt dan zwaarder.
Opdrachtgevers twijfelen, ZZP'ers zoeken uitBrancheorganisaties melden dat opdrachtgevers zenuwachtig worden. Liever geen gedoe met de Belastingdienst. Sommigen stoppen daarom met ZZP'ers inhuren, ook al kan het juridisch prima.
De Vereniging ZZP Nederland wijst erop dat veel opdrachten gewoon door kunnen. Mits goed geregeld. Schriftelijke contracten, meerdere klanten, eigen materiaal. Simpele zaken die het verschil maken.
MKB Belangen sloot onlangs een deal met Allianz voor goedkopere autoverzekeringen. Specifiek voor ZZP'ers en kleine ondernemers. Premies tegen particulier tarief, niet meer die standaard vijftig procent opslag omdat het zakelijk is.
Voor zelfstandigen in transport blijft eigen vervoer essentieel. De keuze kopen, leasen of huren bepaalt meer dan alleen of de klus gedaan kan worden. Het bepaalt of de Belastingdienst vindt dat iemand echt ondernemer is. De handhaving draait nu, de voertuigeisen zijn nieuw. Tijd om keuzes te maken wordt schaars.