'Europese richtlijn zet doelstelling van 30.000 nieuwe sociale huurwoningen onder druk'

De Europese ATAD1-regeling tegen belastingontwijking door multinationals heeft onverwachte negatieve gevolgen voor Nederlandse woningcorporaties. Deze sociale verhuurders worden zwaar getroffen en zet de bouw van nieuwe sociale huurwoningen onder druk. 

Hoewel de Europese richtlijn niet is bedoeld voor woningcorporaties kost het hun wel honderden miljoenen euro's per jaar. De Nederlandse overheid ziet namelijk geen mogelijkheden om corporaties uit te sluiten. Volgens minister Keijzer van Volkshuisvesting is het schrappen van de belasting niet mogelijk.

Maar uit onderzoek in opdracht van corporatiekoepel Aedes blijkt dat het haalbaar is om woningcorporaties binnen de nationale en Europese regels uit te sluiten van de Europese ATAD1-regeling.

Situatie in andere Europese landen

In andere Europese landen is vrijstelling wel mogelijk voor openbare infrastructurele projecten. Lidstaten kunnen zelf bepalen of sociale woningbouw als een langlopend openbaar infrastructuurproject wordt aangemerkt, wat door Brussel niet wordt afgewezen. Sommige landen hebben onroerende zaken, al dan niet specifiek voor sociale woningbouw, onder deze uitzonderingsmogelijkheid gebracht.

Oplossing ligt in nieuwe entiteit van woningcorporaties

In Nederland voeren woningcorporaties bepaalde overheidstaken uit onder strikte regulering, zoals vastgelegd in de Woningwet 2015. Deze corporaties zijn stichtingen zonder winstoogmerk. Een stichting is een privaatrechtelijke entiteit met een publieke taak, maar echt geen multinational.

Een alternatief zou zijn om van woningcorporaties openbare lichamen te maken met de specifieke taak om voldoende betaalbare woningen te realiseren. Openbare lichamen betalen geen vennootschapsbelasting. Door de 1,1 miljard euro die de sector niet aan vennootschapsbelasting hoeft te betalen, kunnen corporaties meer lenen en jaarlijks 30.000 sociale woningen bouwen.