Schuldenlast drukt steeds zwaarder op bedrijven

De hogere rente is onder meer bedoeld om bedrijven minder te laten lenen. Toch stijgen wereldwijd de schulden van bedrijven. Dit verhoogt de kwetsbaarheid van steeds meer mkb-bedrijven. Kredietverzekeraar Allianz Trade waarschuwt voor de gevolgen van de komende renteverhogingen in de Eurozone en de VS. 

Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade: “Aan de ene kant verlangen allerlei transities (elektrificatie, digitalisering, robotisering) dat bedrijven blijven investeren om concurrerend te blijven. Maar aan de andere krimpen de marges door hogere kosten (lonen, energie, rente). Ondernemers willen kost wat kost blijven aanhaken en niet achterop raken. Hiervoor steken bedrijven zich extra in de schulden, maar omdat de rente blijft stijgen, krijgen ze klap op klap waardoor zwakkere MKB-ers uiteindelijk niet meer aan hun verplichtingen kunnen voldoen.” De researchafdeling van de kredietverzekeraar becijferde voor Europa dat 18% van het MKB in het Verenigd Koninkrijk, 10% in Frankrijk en 7% in Duitsland in de problemen komt als de rente nog eens 200 basispunten stijgt.

Ook grote concerns kwetsbaar

De hogere rente, in combinatie met andere factoren, kan ook grote concerns hard raken waardoor ze knock-out gaan. Geeroms wijst als voorbeeld op de retailbranche. “Alleen al in het eerste kwartaal gingen in Europa in deze sector 11 retailers met een jaaromzet hoger dan €50 miljoen kopje onder. Samen goed voor €2,4 miljard omzet. In Nederland bijvoorbeeld kledingketen Scotch & Soda. Grote bedrijven die omvallen besmetten vaak ook een heel netwerk aan toeleveranciers en afnemers.”

Het is een verwarrende tijd voor bedrijven, stelt Geeroms. “Er speelt veel. Veel verandering, veel onzekerheid ook. Wat gaan de energieprijzen doen in de winter? De krapte op de arbeidsmarkt. Geopolitieke risico’s die vergaande impact kunnen hebben. Kijk naar de Amerikaanse verkiezingen, de oorlog in Oekraïne. Of dichter bij huis de stikstofcrisis in Nederland met al zijn gevolgen. Begrotingstekorten en de bezuinigingen die er aankomen. In dat klimaat van onzekerheid hebben bedrijven ook nog eens te dealen met banken en financiers die de voorwaarden steeds verder aanscherpen en de rente verhogen.”

Schuldenberg bedrijven steeds groter

Ondanks de stijgende rente nemen de schulden van bedrijven toe. Geeroms wijst op de jaarlijkse Corporate Debt Index van de vermogensbeheerder Janus Henderson. De netto-schuld van de grootste bedrijven wereldwijd steeg het voorbije jaar met 6,2 procent. “Vergeet niet dat veel bedrijven geld lenen voor de herfinanciering van lopende schulden. Een paar jaar geleden was geld lenen nog nagenoeg gratis. Die tijd is voorbij waardoor oude schulden opeens als een molensteen om hun nek hangen. Juist voor bedrijven die het al moeilijk hebben wordt het steeds lastiger om geld te lenen.”

Wat Geeroms betreft gaan we een spannende periode tegemoet die twee kanten op kan. “Het is een wankel evenwicht. Er is maar weinig nodig voor een flinke teruggang maar op basis van de huidige cijfers gaan we er nog steeds van uit dat de huidige, lichte recessie in de Eurozone en later dit jaar ook in de VS eindigt in een zachte landing. We voorzien voor 2023 en 2024 een beperkte mondiale groei van het BBP. In 2023 +2,5% en in 2024 +2,3%. Maar dan moeten er geen gekke dingen gebeuren. En de centrale banken zullen hun restrictieve beleid niet te ver moeten doordrijven. Veel hangt af van de inflatie; die moet een duidelijk neerwaartse trend laten zien. We verwachten dat de ECB de rente dit jaar nog twee keer verhoogt (in juli en september). Pas medio 2024 volgt mogelijk versoepeling.” Volgens Geeroms zal de aanhoudend hoge rente de bedrijfsfaillissementen komende tijd flink aanjagen.

(Foto's Johan Geeroms)