Influencers maken weinig reclame voor alcohol, houden zich aan regels

Een evenwichtige levensstijl is belangrijk, want het kan heel veel problemen in de toekomst voorkomen. Onderdeel daarvan is dat de keuze voor een drankje bij mensen zelf blijft. Om die keuze goed te kunnen maken, moet het duidelijk zijn wanneer een post op social media wel of geen alcoholreclame is. Met een nieuwe influencer-monitoringtool kan STIVA dit snel en op schaal controleren. De eerste resultaten laten zien dat influencers relatief weinig reclame maken voor alcohol. In de gevallen dat er wel reclame wordt gemaakt worden de regels 97% van de tijd goed gevolgd.

Peter de Wolf, directeur STIVA: “Uit recent onderzoek is gebleken dat minderjarigen nog maar anderhalve seconde alcoholreclame per dag via televisie zien. We weten dat deze groep vaak op social media zit. Het is daarom goed om te zien dat ook daar de naleving van de regels in de overgrote meerderheid van de gevallen goed verloopt.”

Maar één op de duizend posts is alcoholreclame

De ongeveer 3500 influencers die gevolgd worden via de Influencer Marketing Tool die in beheer is bij STIVA, leverden in de periode van juli 2023 t/m 30 juni 2024 533.384 posts af. Daarvan waren 601 te kenmerken als alcoholreclame. Dit komt neer op 0,11%. Van deze posts voldeden 19 posts inhoudelijk niet aan de regels. Dit komt neer op 3,2% van de alcoholreclame-posts door influencers. 

Regels voor alcohol-reclame worden 97% van de tijd goed gevolgd

Posts met alcoholreclame van influencers zijn in bijna 97% van de gevallen in lijn met de inhoudelijke regels zoals bijvoorbeeld niet specifiek gericht zijn op minderjarigen, overmatigheid of alcohol en verkeer. Wel is er nog ruimte voor verbetering bij het vermelden van de verplichte slogan/logo. Sinds 1 april 2024 is dat NIX18. Die is in 89,5% op de goede manier geplaatst, maar dus ook in bijna 10% van de posts nog niet.

Minderjarigen krijgen steeds minder alcoholreclame te zien

Verder is te zien dat 97% (582 van de 601) alcoholreclame-posts via Instagram plaatsvinden. Het gaat dan om posts, reels en stories. Dit platform heeft een zeer goed werkend 18+ filter waardoor deze posts niet worden gezien door minderjarigen.

Opzet van de monitoringtool

De Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) maakt gebruik van een tool die ontwikkeld is door het bedrijf DEUS, dat gespecialiseerd is in AI toepassingen. Door middel van deze Influencer Monitoring Tool kan een database worden aangemaakt van influencers. STIVA heeft hiervoor de 3500 meest relevante influencers gekozen. Voorbeelden zijn o.a. Bram Krikke, Défano Holwijn en Monica Geuze. Daarnaast wordt een lijst met sleutelwoorden aangemaakt. Dit zijn alle alcoholmerken en varianten die bij STIVA bekend zijn, woorden als ‘alcohol’, ‘bier’, etc, maar ook woorden die een aanwijzing zijn voor bijvoorbeeld overmatig alcoholgebruik zoals ‘zuipen’, ‘atten’ of ‘kater’. Met deze sleutelwoorden worden alle posts van de ruim 3500 influencers in de database ‘gescrapet’. Wanneer de sleutelwoorden worden gevonden in tekst, beeld of gesproken woord, wordt deze posts geïdentificeerd. Vervolgens controleren medewerkers van STIVA handmatig of sprake is van alcoholreclame en of het gaat om een overtreding van de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken.