Onderzoek Vastelastenbond: Inkoopprijzen energieprijzen stegen ruim 30 procent in 3 weken

In 3 weken tijd stegen de inkoopprijzen van energie ruim 30 procent en het eind van deze stijging is nog niet in zicht. Energiebedrijven die medio juli energie inkopen voor 2023 krijgen met fors hogere inkooprijzen te maken dan de eind juni geldende prijzen. Consumenten merken deze stijging nog niet direct maar gaan de pijn zeker voelen, stelt consumentenorganisatie de Vastelastenbond. Directeur Dirk-Jan Wolfert luidt de noodklok: “Dat zulke prijsstijgingen al in de rustige zomerperiode plaatsvinden, is zeer verontrustend. Dit voorspelt weinig goeds voor de komende koude maanden waarin de vraag naar energie stijgt.”

• Inkoopkosten energie stegen in 3 weken tijd ruim 30 procent
• Uit angst voor vertrekkende klanten is er amper aanbod van jaarcontracten
• Forse prijsstijgingen energietarieven op komst
• Onzekerheid over hoogte energierekening 2023

Door de aanhoudende oorlog in Oekraïne zijn de prijzen voor gas explosief gestegen, blijkt uit de gegevens van de Title Transfer Facility (TTF). De TTF is een virtuele locatie voor aardgas in Nederland. In deze omgeving kunnen erkende programmaverantwoordelijken en handelaren aardgas overdragen binnen het gastransportnet van Gasunie Transport Services. In week 26 stond de TTF voor een jaarblok gas nog op € 97,18 terwijl deze in week 29 op € 128,37 stond. Dat is een verschil van € 31,19 wat bijna een derde van de inkoopprijzen van week 26 is. Wolfert maakt zich grote zorgen over het verloop van de energiecrisis: “Dat zulke prijsstijgingen al in de rustige zomerperiode plaatsvinden, is extreem verontrustend. Dit voorspelt weinig goeds voor de koude maanden waarin de vraag naar energie stijgt. Mocht deze stijging doorgaan, wordt energie helemaal onbetaalbaar.”

Veel energieleveranciers durven het niet aan om meerjarige contracten aan te bieden met vaste tarieven. “Wanneer energie voor meerdere jaren wordt ingekocht, liggen de tarieven lager. Het punt is dat het voor energiebedrijven lastig is om dit te doen”, zegt Wolfert. “Wanneer de energiecrisis plots zou wegebben en consumenten overstappen naar goedkopere energiecontracten, blijven zij met een grote duur ingekochte stroom- en gasvoorraad zitten. Dat kan in financiële problemen resulteren en daarom durven energieleveranciers het niet aan om voor lange tijd energie in te kopen. De consument is daar uiteindelijk de dupe van.”

Onzekerheid gasvoorraad

Jaarcontracten zijn momenteel amper beschikbaar en het zal nog enige tijd duren voordat het geval is, voorspelt Wolfert. Door het gebrek aan jaarcontracten zijn veel mensen overgegaan op een variabel tarief. Ondertussen beschikt de helft van de Nederlandse huishoudens over een variabel tarief. Deze tarieven zijn marktafhankelijk wat betekent dat stijgende inkoopprijzen sneller doorberekend kunnen worden. Al deze mensen krijgen vroeg of laat met een flink hogere energierekening te maken.

Wanneer de fikse tariefwijziging precies ingaat, hangt af van de leverancier stelt Wolfert: “Wanneer een leverancier maandelijks tariefwijzigingen doorvoert, merken klanten dat over twee maanden al. Dat is anders als een energiebedrijf besluit per kwartaal de tarieven aan te passen. Dan ervaren consumenten pas in het volgende kwartaal de gevolgen van deze hoge inkoopprijzen. Als een energiebedrijf besluit de tarieven twee keer per jaar aan te passen, gaan hun klanten daar na een half jaar, in januari, wat van merken.”

Onzekere situatie energiemarkt

De energiecrisis lijkt vooralsnog niet te eindigen. Mocht de gaslevering vanuit Rusland stoppen, komt Europa flink in de problemen. De huidige situatie in de energiemarkt stemt allerminst optimistisch. “De verhouding tussen Rusland en de Europese Unie is erg verslechterd. Moskou zet de gasvoorraad als wapen in. Met de koude maanden in het vooruitzicht heeft Rusland een sterke onderhandelingspositie verworven”, stelt Wolfert.

Een ander punt dat tot zorgen leidt, is de vraag of de overheidssteun in de vorm van btw-verlaging op de energiebelasting na dit jaar van kracht blijft. Wolfert: “De overheidssteun loopt nog tot het einde van dit jaar. Wat daarna gebeurt, is vooralsnog giswerk. Als de steunmaatregelen worden ingetrokken, krijgen consumenten met een nóg hogere energierekening te maken.”

Jaarcontract zoeken

Consumenten zijn overgeleverd aan de grillen van deze markt. Vooralsnog lijkt een oplossing ver weg. Wolfert adviseert consumenten om in de tussentijd dagelijks naar jaarcontracten te zoeken. Een lastige opdracht omdat deze contracten zeer schaars zijn. “Deze contracten zijn momenteel praktisch onvindbaar maar het is verstandig om er goed naar te blijven zoeken. Door een contract met vaststaande tarieven te kiezen, beschermt men zich tegen maandelijkse tariefwijzigingen."

De Vastelastenbond is erin geslaagd om een jaarcontract te vinden. "Wij hebben na lang zoeken en onderhandelen voor onze klanten een jaarcontract met vaste tarieven vastgelegd. Zo kunnen we hen beschermen tegen een steeds verder oplopende energierekening”, verduidelijkt de directeur van de consumentenorganisatie.

www.vastelastenbond.nl