Technologie alleen lost gezondheidsachterstand van vrouwen niet op

Gezondheidstechnologie kan de gezondheidsachterstand van vrouwen ten opzichte van mannen verkleinen. Maar voor het inhalen van de achtergestelde positie van vrouwen is meer nodig dan alleen technologie. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het Rathenau Instituut, dat vandaag wordt gepubliceerd.

Specifieke innovaties voor het vrouwenlichaam kunnen vrouwen meer inzicht en keuzes geven ten aanzien van hun gezondheid. Het gaat bijvoorbeeld om apps om de ovulatie- en menstruatiecyclus bij te houden, klinieken om eicellen in te vriezen of bloedtests om hartfalen bij vrouwen beter te diagnosticeren. Maar hoe dergelijke innovaties uitwerken op individuele vrouwen en op vrouwen als groep in de samenleving, is afhankelijk van de ontwerpkeuzes van ontwikkelaars en de manier waarop vrouwen die innovaties gebruiken.

Wereldwijd hebben vrouwen een slechtere gezondheid dan mannen en minder toegang tot gezondheidsdiensten en geneesmiddelen. Uit cijfers van de Nederlandse Emancipatiemonitor blijkt dat het aantal levensjaren in goede gezondheid bij vrouwen lager ligt dan bij mannen: 70,8 jaar tegenover 73,5 jaar. Vrouwen voelen zich ook minder gezond en ervaren vaker dan mannen lichamelijke en psychische problemen.

In Gezondheidstechnologie speciaal voor vrouwen. FemTech en de gezondheidskloof onderzoekt het Rathenau Instituut of en hoe gezondheidstechnologie voor vrouwen de verschillen in gezondheid tussen mannen en vrouwen kan verkleinen. De afgelopen jaren maakt de zogenaamde FemTech-markt voor apps, apparaten en diensten die zich richten op de gezondheid en het welzijn van vrouwen een snelle groei door. Ontwikkelaars spreken van een blue ocean op opportunities – een innovatiemarkt die nog beperkt is aangeboord.

“FemTech kan vrouwen zelfbewuster maken over hun gezondheid en zelfvertrouwen geven bij de zorgvraag”, zegt Rosanne Edelenbosch, coördinator bij het Rathenau Instituut. “Maar of een app, product of dienst dat daadwerkelijk doet, hangt af van de toepassing, vormgeving, en vergoeding. Ook neemt technologie de achterliggende oorzaken van de gezondheidskloof tussen mannen en vrouwen niet weg. Vrouwspecifiek onderzoek en beleid zijn nodig, bijvoorbeeld om de achterstand in kennis over het vrouwenlichaam in te halen.”

Onderzoekers van het Rathenau Instituut deden literatuuronderzoek en interviewden investeerders, ontwikkelaars en deskundigen die actief zijn op het gebied van vrouwelijke gezondheid, technologie en vrouwenemancipatie. Hieruit volgen aanbevelingen aan overheid, technologieontwikkelaars en maatschappelijke organisaties. Bijvoorbeeld om medisch onderzoek specifiek naar vrouwen te stimuleren, de ontsluiting van data uit FemTech mogelijk te maken voor de publieke gezondheidszorg en te voorkomen dat vrouwen zelf onevenredig veel betalen – met geld of hun data – voor hun gezondheidszorg.