Onderzoek onthult de geheimen van de oudste jurk van Nederland

OPGRAVING GEEFT KLEUR AAN DE IJZERTIJD 

Het oudste bekende kledingstuk van Nederland is een felrood en blauw geblokte wollen jurk van bijna 2800 jaar oud, zo blijkt uit recent onderzoek. Fragmenten van dit kledingstuk zijn samen met bronzen en ijzeren sieraden in 2010 gevonden in een rijk graf uit de ijzertijd, tijdens opgravingen van een grafveld op de Maashorst bij Uden. Een reconstructie van de jurk is vanaf 5 juni samen met de originele sieraden en wolresten te zien in Museum Jan Cunen in Oss. 

Begraven in een grafkamer

Archeologen van de Faculteit der Archeologie van de Universiteit Leiden vonden de zeer zeldzame textielresten in 2010 bij opgravingen van een grafveld uit de vroege ijzertijd op de Slabroekse Heide tussen Oss en Uden. Vermoedelijk was de overledene een vrouw, waarvan in het graf nog slechts een afdruk restte. Op borsthoogte lagen twee kledingspelden en verder zijn in het graf bronzen enkel- en armbanden, metalen haarringen en een toiletset aangetroffen. De wolresten kwamen aan het licht bij het uitprepareren en conserveren van de enkel- en armbanden door de restauratoren van Restaura. 

Zeldzame stof

Textielvondsten uit de ijzertijd worden in Nederland zelden aangetroffen, en als ze worden gevonden zijn het losse fragmenten – kledingstukken kunnen bijna nooit gereconstrueerd worden. De vondst uit Slabroekse Heide van textielresten op enkel- en armbanden wijst op een lange jurk met lange mouwen. Uitzonderlijk is dat niet alleen het weefpatroon nauwkeurig kon worden bepaald, maar ook dat dit bestond uit ruiten in twee kleuren waarvan de kleurstoffen konden worden geanalyseerd. Onderzoekers van het Rijksmuseum van Oudheden en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed stelden vast dat er rode en blauwe kleurstoffen zijn gebruikt. De jurk geeft daarmee letterlijk kleur aan ons beeld van de ijzertijd. 

Oudste jurk van Nederland

Van de kleine fragmenten textiel kon dus worden vastgesteld welke techniek was gebruikt om de stof te weven én hoe de wol gekleurd was. Dit bood medewerkers van openluchtmuseum het preHistorisch Dorp in Eindhoven de unieke gelegenheid om een reconstructie te maken van het 2800 jaar oude kledingstuk, Het laat zien dat de rood-blauwe jurk een echte eyecatcher moet zijn geweest. De kleurrijke jurk zal zijn gedragen door een bijzondere dame, mogelijk op speciale gelegenheden.

Tentoonstelling Museum Jan Cunen

Museum Jan Cunen exposeert de jurk vanaf 5 juni samen met de originele textielvondsten en sieraden. De presentatie maakt deel uit van de tentoonstelling ‘Jan Cunen blijft thuis’. De wetenschappelijke publicatie over het onderzoek komt tegelijkertijd uit bij uitgeverij Sidestone Press in Leiden. Een publieksboek over het onderzoek is eerder verschenen bij uitgeverij Matrijs in Utrecht.

Kaarten zijn vooraf reserveren via https://www.museumjancunen.nl. Het boek over deze vondst, Heuvels op de Heide, is nu verkrijgbaar via https://www.sidestone.com