'Circulaire economie blijft een droombeeld zonder overheidsactie'

03 APR 2025 07:53 | Swappie
Dit is een expertquote via ANP Expert Support

Martine Hardeveld Kleuver

Aanleiding:
Bedrijven als IKEA, Bol, Strukton en Zeeman waarschuwen: overheid is te passief, de circulaire economie staat stil - NRC

In een manifest dat tien bedrijven hebben gedeeld met kabinet-Schoof, stellen ze dat de circulaire economie een droombeeld blijft als het kabinet geen maatregelen neemt. Ik beschouw dit als een goede en (helaas) noodzakelijke stap. De overheid moet in actie komen en een duidelijke koers uitzetten voor de toekomst om hergebruik en circulariteit te stimuleren.

Een van de doelstellingen van de overheid is het aantal grondstoffen dat Nederland jaarlijks gebruikt per 2030 te halveren ten opzichte van 2019. Maar we halen dit doel waarschijnlijk niet. Het grondstoffengebruik neemt momenteel juist toe. Hoe komt dat? Producenten moeten fors investeren om grondstoffen te hergebruiken. Dit werkt nu vooral in hun nadeel, omdat niet-duurzame concurrenten deze extra kosten niet hoeven te maken. Dit belemmert de opschaling van circulariteit.

Daarom moet de overheid het btw-tarief voor duurzaam geproduceerde producten verlagen, zodat hergebruik van grondstoffen aantrekkelijker wordt. Dit stimuleert producenten intrinsiek om circulair te worden en op de lange termijn wordt circulair dan wél voordeliger. Afval is grondstof, maar op de verkeerde plek. De overheid moet producenten ondersteunen deze grondstoffen terug in de keten te brengen en te hergebruiken.

Ook is het essentieel dat de Nederlandse overheid circulariteit niet alleen als speerpunt benoemt, maar er ook daadwerkelijk naar handelt. Ze moet zelf het goede voorbeeld geven. Bij aanbestedingen kijkt men nog te vaak alleen naar de prijs, terwijl het hergebruik van grondstoffen voorrang zou moeten krijgen. Als de overheid niet laat zien dat circulariteit belangrijk is en dat dit de richting is die Nederland op moet, waarom zouden producenten dan grootschalig investeren in hergebruik? De overheid moet haar woorden in daden omzetten.

Martine Hardeveld Kleuver, Country Manager voor Nederland en België, Swappie

Meer binnen de rubriek Klimaat, milieu en duurzaamheid