NCRM organiseert tentoonstelling “Psychiatrie, een industrie des doods”

De stichting Nederlands Comité voor de Rechten van de Mens (NCRM) opent op 15 februari in de Zuiderkerk in Amsterdam een driedaagse tentoonstelling met de titel Psychiatrie, een industrie des doods. Deze reizende expositie, georganiseerd door de Citizens Commission on Human Rights (CCHR), belicht de geschiedenis van de psychiatrie en de impact ervan op de samenleving. Stichting NCRM is aan deze organisatie gelieerd.

De tentoonstelling geeft een kritische blik op de mainstream psychiatrie. Via beeldschermen en statische displays worden historische en hedendaagse misstanden getoond, zoals de behandeling van patiënten in vroegere eeuwen, eugenetica en de rol van de Duitse psychiatrie tijdens de Holocaust, psychochirurgie, elektroshocktherapie en de invloed van de farmaceutische industrie. Ook het psychiatrisch handboek DSM komt aan bod, waarvan de classificaties als een pseudowetenschappelijke standaard worden bekritiseerd.

Aanleiding en kritiek

De tentoonstelling strijkt neer in Amsterdam ter gelegenheid van het European Congress of Neurology and Neuropsychiatry, dat midden februari nabij Schiphol plaatsvindt. Dit congres heeft als thema Brain and Mental Health: Navigating the Future of Neurology and Psychiatry.

Vrijwilligers van NCRM erkennen het belang van bepaalde neurotechnologische ontwikkelingen, zoals behandelingen voor zenuwschade. Tegelijkertijd waarschuwen zij voor de neiging binnen de mainstream psychiatrie om psychische problemen uitsluitend in de hersenen te lokaliseren. Dit heeft volgens hen geleid tot een explosieve toename van het gebruik van psychofarmaca, terwijl de onderliggende oorzaken van psychische klachten onvoldoende worden aangepakt.

Een sprekend voorbeeld hiervan is volgens NCRM de sterke toename van ADHD-diagnoses en het gebruik van het medicijn Ritalin. Sinds de invoering van een behandelingsrichtlijn in 2005, waarin veelvuldig wordt verwezen naar psychiaters met banden met de farmaceutische industrie, is het gebruik van Ritalin verviervoudigd.

In een open brief aan het organiserend comité van het congres wijst NCRM op de kritiek van experts op elektroshocktherapie en de risico’s van deep brain stimulation, waarbij elektrische stroom via geïmplanteerde bedrading door de hersenen wordt gestuurd.

Over CCHR

De Citizens Commission on Human Rights (CCHR) werd opgericht in 1969, in een tijd waarin elektroshock en lobotomie veelvuldig werden toegepast, met vaak blijvende schade als gevolg. De film One Flew Over the Cuckoo’s Nest (1975) droeg bij aan het maatschappelijke bewustzijn over deze praktijken en had jarenlang een remmend effect op elektroshocktherapie.

In de jaren zestig en zeventig ontstond de antipsychiatriebeweging als reactie op misstanden binnen de psychiatrie, met prominente critici zoals Jan Foudraine (NL), Ronald Laing (Schotland) en Thomas Szasz (VS). In 1969 bundelden leden van de Church of Scientology en Thomas Szasz hun krachten, wat leidde tot de oprichting van CCHR. De missie van CCHR is het onderzoeken en openbaar maken van mensenrechtenschendingen binnen de psychiatrie, zodat bevoegde instanties kunnen ingrijpen. De raad van advies omvat deskundigen uit verschillende disciplines, waaronder geneeskunde, psychologie en recht.

De afgelopen decennia heeft CCHR zich met name gericht op de bijwerkingen van psychiatrische medicatie, de marketingstrategieën van de farmaceutische industrie en de invloed hiervan op het denken over psychische stoornissen. Daarnaast zet de organisatie zich in tegen elektroshocktherapie en gedwongen opname en behandeling.

Praktische informatie

De tentoonstelling is te bezoeken in de Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, Amsterdam. De officiële opening vindt plaats op zaterdag 15 februari om 13.00 uur. De expositie is dagelijks toegankelijk van 10.00 tot 18.00 uur en loopt tot en met maandag 17 februari.