Thuisbatterij met juiste spelregels kan piek op stroomnet actíef verkleinen

Thuisbatterijen voor huishoudengebruik (zelfconsumptie) kunnen een positieve rol spelen tegen de overbelasting van het stroomnet, mits ze slim worden aangestuurd. Dat bewijzen Stedin en Fractal Energy in een pilot in Zeeland. Bij 20 huishoudens in Serooskerke werden stuurbare thuisbatterijen van huishoudenformaat (800 W) geplaatst. Gemiddeld werden de terugleverpieken van zonne-energie met 12,5% en de afnamepieken met 20% verlaagd. Deze resultaten sluiten aan bij de oproep van netbeheerders om alleen thuisbatterijen met de juiste spelregels het stroomnet op te laten. Zonder de juiste spelregels helpen batterijen niet actief en kunnen ze zelfs netcongestie verergeren. Met slimme inzet dempen ze juist de piekbelasting.

Standaardgebruik versus slimme aansturing

Huidige thuisbatterijen voor zelfconsumptie ontlasten het stroomnet niet actief: ze laden op zodra er meer zonne-energie wordt opgewekt dan verbruikt, meestal al rond 10:00 uur ’s ochtends. Hierdoor zitten ze vaak al volledig vol voordat de hoogste terugleverpiek plaatsvindt tussen 12:00 en 15:00 uur. Dit zorgt er weliswaar voor dat ze niet bijdragen aan extra netbelasting, maar ze helpen ook niet om piekbelasting te verminderen.

In de pilot met Fractal Energy werd een slimme strategie toegepast: de batterijen werden aangestuurd om specifiek de hoogste piek van de dag te verlagen. Ze wachtten met opladen tot het moment dat de hoogste terugleverpiek van zonne-energie optrad. Dankzij deze aanpak werden de terugleverpieken met gemiddeld 12,5% gereduceerd en de afnamepieken met 20% bij de 20 deelnemende huishoudens.

Veelbelovende digitale simulatie

In aanvulling op de pilot werd een digitale simulatie uitgevoerd waarin batterijen werden ingezet bij alle 140 huishoudens die op hetzelfde transformatorhuisje zijn aangesloten. De resultaten zijn veelbelovend: in deze simulatie werden de terugleverpieken van zonne-energie gemiddeld met 51% gereduceerd en de afnamepiek werd met 97% bijna volledig afgevlakt. (Let wel: deze pilot vond plaats in de zomer, dus er waren overwegend hoge terugleverpieken en lage consumptiepieken.)

Het succes van de pilot kwam door een slim batterijschema. Dit werd ontwikkeld met voorspellingsmodellen, gebaseerd op data die door Stedin beschikbaar werden gesteld. Door historische data uit het transformatorhuisje te analyseren, kon precies worden voorspeld wanneer pieken in teruglevering of afname zouden ontstaan. Hierdoor laadden en ontlaadden de batterijen op de juiste momenten en werd het net ontlast.

Eenvoudige batterij voor elk huishouden

In de pilot werd de Flexbox-thuisbatterij van Fractal Energy gebruikt. Met een vermogen van 800 watt kan deze batterij aangesloten worden op een stopcontact en is daarmee toegankelijk voor elk huishouden. “Met de Flexbox maken we het voor iedereen gemakkelijk om energie slim te benutten en zo bij te dragen aan een slimmer stroomnet,” aldus Fabien Berger, CEO van Fractal Energy.

De juiste spelregels voor thuisbatterijen

David Peters, CTO van Stedin: “Deze pilot laat zien dat thuisbatterijen bij slim gebruik een effectieve oplossing kunnen zijn voor netcongestie. Daarom is het essentieel dat batterijen slim worden aangestuurd op basis van goede voorspellingen. Daarom hebben wij onze data ter beschikking gesteld voor deze pilot. Door slim samen te werken realiseren we een stabiel en betrouwbaar net.”

De pilot werd gefinancierd door de Stichting Zeeuwse Publieke Belangen, waarin Stedin Groep partner is.

Toekomstperspectief

De resultaten tonen aan dat thuisbatterijen een belangrijke rol kunnen spelen in de energietransitie, mits ze op de juiste manier worden ingezet. De netbeheerders pleiten daarom voor heldere spelregels: alleen batterijen die congestie niet verergeren en het liefst congestie actief tegengaan moeten worden toegelaten op het stroomnet.