Staatssecretaris moet beter uitleggen waarom statushouders terug kunnen naar Griekenland

De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid moet beter uitleggen waarom vreemdelingen die hier asiel aanvragen, maar al een verblijfsvergunning hebben in Griekenland, naar dat land kunnen terugkeren. Dat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State vandaag (28 juli 2021) bepaald in twee uitspraken. Griekse autoriteiten kunnen in de praktijk vaak niet voorkomen dat deze zogenoemde statushouders in een situatie terechtkomen waarin zij niet kunnen voorzien in de belangrijkste basisbehoeften.

Syrische vreemdelingen

In beide zaken gaat het om Syrische vreemdelingen die in Griekenland een asielvergunning hebben gekregen, maar daarna zijn doorgereisd naar Nederland en hier opnieuw om asiel vroegen. De staatssecretaris had hun asielaanvragen niet‑ontvankelijk verklaard, omdat zij al in Griekenland internationale bescherming hadden. De vreemdelingen voerden echter aan dat de situatie voor statushouders in Griekenland zo slecht is, dat zij niet naar dat land kunnen terugkeren.

Nieuwe ontwikkelingen, ander oordeel

Er zijn al jaren zorgen over de situatie voor statushouders in Griekenland. Eerder, onder meer in een uitspraak van mei 2018, oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak nog dat de situatie in Griekenland voor statushouders moeilijk is, maar dat zij wel naar dat land konden terugkeren. De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelde toen dat de fundamentele mensenrechten van de statushouders in Griekenland niet werden geschonden. Door nieuwe ontwikkelingen komt de Afdeling bestuursrechtspraak nu tot een ander oordeel. Daarbij heeft zij actuele informatie en rapporten over de situatie in Griekenland voor statushouders betrokken. Hieruit volgt dat Griekenland in de praktijk vaak niet kan voorkomen dat statushouders in een mensonwaardige situatie terechtkomen waarin zij niet kunnen voorzien in de belangrijkste basisbehoeften, zoals onderdak, eten en stromend water.

Gevolg van de uitspraak

De uitspraken van vandaag betekenen dat de staatssecretaris opnieuw moet beslissen op de asielaanvragen van de Syrische vreemdelingen. Zij moet daarbij óf beter uitleggen waarom de statushouders naar Griekenland kunnen terugkeren óf hun asielaanvragen inhoudelijk behandelen. De uitspraken hebben ook gevolgen voor asielaanvragen van andere statushouders die een verblijfsvergunning in Griekenland hebben.