State of Youth NL: Openbaar vervoer is voor jongeren: te duur, te weinig en ook onzeker

AMSTERDAM, 1 oktober 2024 – Verlaag de kosten van openbaar vervoer (OV) voor jongeren, bied betere verbindingen van OV en luister naar jongeren bij het maken van beleid. Dat is de klemmende boodschap van State of Youth NL aan de overheid. State of Youth NL, een uniek digitaal jeugdpanel voor ons land, baseert deze boodschap op een onderzoek onder jongeren en jongvolwassenen. Uit een representatieve steekproef blijkt onder andere dat 74% van de jongeren (weleens, 60% of vaak, 14%) problemen met het OV ervaart. Stichting KidsRights is initiatiefnemer van State of Youth NL en vormt hiervoor een coalitie met als kernpartners de Nationale Jeugdraad (NJR), Maatschappelijke Diensttijd (MDT) en Augeo Foundation. Voorzitter Marc Dullaert van KidsRights en voorzitter Lotte Prins van de NJR roepen in een brief de nationale en provinciale politiek op de uitkomsten van het onderzoek hoog op de agenda te zetten.

Uit het onderzoek ‘Iedereen Ingecheckt’ van het panel over mobiliteit en OV van State of Youth NL blijkt verder dat meer dan de helft (54%) van de jongeren (12 tot en met 29 jaar) die gebruik maakt van het OV, het OV Duur vindt. Dit is nog afgezien van prijsverhogingen voor reizigers in het OV die het nieuwe kabinet wil doorvoeren. Andere woorden die door veel jongeren in het onderzoek worden gekozen over OV zijn: Druk (49%), Gedoe (36%) en Onzeker (23%). Naast deze associaties vinden jongeren het OV ook Handig (41%), Milieubewust (31%) en Snel (22%).

De uitkomsten, die aansluiten op het afgelopen donderdag gepresenteerde onderzoek Beter bereikbaar? van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), staan op gespannen voet met bepaalde kinderrechten en de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (VN). State of Youth NL onderbouwt dit in diverse conclusies. Zo geven jongeren op een schaal van 0 tot 100 gemiddeld een score van 39 voor de manier waarop er naar hun mening geluisterd wordt bij onderwerpen die voor hen belangrijk zijn. Onder jongeren die problemen ervaren in het openbaar vervoer, is dit een score van slechts 33. De uitkomst dat jongerenparticipatie in Nederland duidelijk tekort schiet, schuurt volgens State of Youth NL met het kinderrechtenverdrag.

Enorm beperkt

Marc Dullaert: ‘Het nieuwe kabinet stelt dat iedereen recht heeft op voldoende mobiliteit. Het kabinet wil dit zo houden voor komende generaties. Maar de uitkomsten van dit onderzoek maken duidelijk dat nu al de toegang van jonge mensen tot het OV enorm beperkt is, en daarmee hun deelname aan de maatschappij. Daar komen forse bezuinigingen van datzelfde kabinet op het OV bovenop. Die treffen kwetsbare groepen als scholieren en studenten hard. Laten kabinet en provinciale overheden aan de slag gaan met de uitkomsten van dit onderzoek, en hierbij goed luisteren naar jongeren. Problemen van jongeren kun je alleen echt oplossen door ze zelf te betrekken bij het vinden van oplossingen, en door in te zien dat het OV geen kostenpost is, maar een cruciale investering in mensen!’

Lotte Prins, voorzitter van de NJR: ‘Dit onderzoek laat zien hoeveel impact ontoegankelijk OV heeft op het sociale en werkende leven van jongeren. Het gaat niet alleen om ‘simpel’ van A naar B komen, maar om volledig mee kunnen doen aan de maatschappij voor iedere jongere. Geen vrienden kunnen bezoeken, niet naar school gaan of die geweldige stage mislopen omdat het OV tekortschiet? Dat is onacceptabel. Dit onderzoek brengt duidelijk naar voren: Het is tijd om nieuwe keuzes te maken en samen met jongeren de OV-problemen echt aan te pakken!’

Oplossingen van jongeren

Jongeren die het OV te duur vinden, merken als gevolgen hiervan aan: Minder vaak een stad/culturele plek bezoeken (55%); Alleen op specifieke tijden reizen omdat ze dan korting krijgen (52%); Minder vaak familie en vrienden kunnen bezoeken (51%); Niet de school / stageplek / werkplek kunnen kiezen die ze zouden willen (16%). Ruim één op de vijf (22%) jongeren in het onderzoek die problemen ervaren, geeft aan dat er niet genoeg OV is in de woonomgeving. Een derde (34%) van de jongeren die problemen ervaren, geeft aan dat het gebrek aan nacht-OV voor problemen zorgt. Van de jongeren die problemen ervaren in het OV, voelt een kleine groep (6%) zich onveilig.

Jongeren dragen in het onderzoek ook oplossingen aan, waaronder: Kosten verlagen (21%); Betere verbindingen (15%); Betrouwbaarder (9%). Zo willen ze: ‘Meer dagkaarten en kortingsregelingen voor jongeren en lage inkomens; Studentenreisproduct voor álle scholieren en studenten, ongeacht onderwijstype; Meer bustrajecten met kleinere bussen richting dorpen; Zorg dat scholen altijd goed bereikbaar zijn met het OV; Altijd een alternatief verzorgen bij uitval laatste trein/bus/metro/tram; Stempelkaart voor koffie bij vertragingen’.

Terwijl State of Youth NL een representatieve achterban opbouwt, gebruikt het digitale jeugdpanel voor dit eerste onderzoek twee steekproeven: een online panel van de eigen achterban (1.518 deelnemers, van wie 1.505 gebruikmaken van het OV) en een representatief panel van Stempunt (Glocalities) met 640 jongeren, van wie 514 aan de criteria voldeden (gebruikmaken van OV). Zie de bijlagen van dit persbericht voor meer hierover en over onderzoeksresultaten, State of Youth, en KidsRights.

Krachtige stem voor jongeren

Het online panel State of Youth geeft jongeren een krachtige stem. Het vormt zo een uniek platform voor jongerenparticipatie. State of Youth, in 2019 internationaal begonnen als grenzeloze digitale jeugdstaat, is inmiddels in ruim veertig landen actief. State of Youth NL, het eerste op het noordelijk halfrond, ging in mei dit jaar van start. Dat biedt de mogelijkheid problemen in de directe leefomgeving van jongeren, die vaak gebonden zijn aan het eigen land, sneller en beter aan te laten pakken.

Hiervoor werkt State of Youth NL aan een nationaal laagdrempelig online platform waarop alle jongeren van 12 tot en met 29 jaar hun stem kunnen laten horen, oplossingen kunnen presenteren en in actie kunnen komen. In het panel spreken jongeren zich uit over tal van thema’s die vooral ook raken aan kinderrechten en de belangrijkste Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN.

State of Youth NL is nu aan de slag met preferenda, waarna allerlei lokale activiteiten volgen. In preferenda maken jongeren kenbaar wat hun voorkeur en suggesties zijn voor oplossingen op beleidsniveau en hoe zij zelf impact kunnen maken. Zij bepaalden ook het eerste belangrijke thema waarmee State of Youth NL nu aan de slag is: toegankelijkheid van het OV. In de komende tijd zal State of Youth NL ook andere, uiteenlopende thema’s aan de orde stellen, van betaalbare woningen en geldnood tot mentale problemen. KidsRights werkt voor State of Youth NL tevens samen met andere jongerenorganisaties, scholen en maatschappelijke organisaties.

-Initiatiefnemer State of Youth NL: Kidsrights

-In samenwerking met: Nationale Jeugdraad (NJR), Maatschappelijke Diensttijd (MDT) en Augeo Foundation

-Mede financieel mogelijk gemaakt door: Vfonds en Fonds21

Meer over State of Youth

State of Youth NL bouwt voort op het succes van het gelijknamige, mondiale platform van KidsRights. Inmiddels bereikt State of Youth vele jongeren in meer dan 40 landen. Deze eerste, grenzeloze, digitale jeugdstaat wil jongeren mondiger maken, over de hele wereld met elkaar in verbinding brengen, hun mening vragen via preferenda en in staat stellen om in actie te komen met eigen projecten en afdelingen. KidsRights wil zo echte verbeteringen waarmaken, gedreven door jongeren zelf. Ter ondersteuning hiervan biedt de organisatie jongeren ook online trainingen en een actieprogramma.

De lancering van State of Youth vond in 2019 plaats door Marc Dullaert op de Wereldtop van Nobelprijswinnaars voor de Vrede en de volgende dag bij de VN in New York. Ook het eerste preferendum ging toen van start, over klimaatverandering. Hierop volgden preferenda over menswaardig werk, gendergelijkheid en economische groei. Partners van het mondiale State of Youth zijn onder andere Malala Fund en het Wereld Natuurfonds.

On- en offline betrekt State of Youth NL de eigen achterban van jongeren bij het identificeren van problemen, focusgroepen, analyses, rapportages en lobby. Voor deze jongeren komen er ook jongerenpanel-dagen en offline stemhubs, waarmee jongeren in de klas en de collegezaal hun mening kunnen geven. State of Youth NL wil tevens de stemmen van bestaande jongerenpanels en -netwerken bundelen tot een megafoon die luidkeels doorklinkt tot lokale en nationale overheden.

Meer over KidsRights

De internationale non-gouvernementele kinderrechtenorganisatie KidsRights, opgericht in 2003 en gevestigd in Amsterdam, streeft naar een wereld waarin alle kinderen en jongeren toegang hebben tot hun rechten en in staat worden gesteld hun grote potentieel te realiseren. KidsRights wil kinderen internationaal een stem geven: jonge changemakers over de hele wereld die zelf in actie komen om hun positie te verbeteren, ontdekken en ondersteunen.

Bovendien reikt KidsRights jaarlijks de Internationale Kindervredesprijs uit, de belangrijkste jeugdprijs ter wereld die later dit jaar zijn twintigjarig bestaan viert. Ook publiceert KidsRights de KidsRights Index (KRI), de eerste en enige jaarlijkse index die de 193 VN-lidstaten beoordeelt op kinderrechten. KidsRights doet dit sinds 2013 in samenwerking met de Erasmus Universiteit