Toegevoegde waarde professionele rouwondersteuner in overbelaste zorg onderbelicht

Onderzoek onder rouwprofessionals biedt belangrijke suggesties voor verbetering

Woerden, 29 mei 2024 – Rouwenden worden in Nederland vaak niet adequaat opgevangen. Dat vindt de meerderheid (60%) van de 44 deelnemende professionele rouwondersteuners (waaronder therapeuten, coaches, psychologen, psychosociale en ambulante begeleiders en geestelijk verzorgers) aan een onderzoek van de Vereniging leven met dood.

Er is te weinig kennis bij nabestaanden en hun naasten - maar ook bij reguliere zorgverleners - over de belangrijke rol die een professionele rouwondersteuner kan spelen in het reduceren van de gevolgen van het sociaal en maatschappelijk ongemak rondom de dood. Denk daarbij bijvoorbeeld aan meer eenzaamheid, burn-outs, uitval op het werk en druk op de zorg.  

De uitkomsten geven waardevolle suggesties voor verbeteringen in de organisatie van rouwondersteuning in Nederland. “Een rouwcultuur veranderen lukt alleen als we samenwerken. Rouw is geen ziekte, het is een normaal onderdeel van het leven", aldus een deelnemer aan het onderzoek.

Voornaamste verbeterpunten volgens de rouwprofessionals

Betere zichtbaarheid

Nederland kent naast duizenden professioneel geschoolde rouwcoaches,-begeleiders en -therapeuten ook vele psychologen en geestelijk verzorgers die geheel of gedeeltelijk zijn gespecialiseerd in rouw en verlies. Hier bestaat geen helder overzicht van en veel rouwenden weten niet bij wie ze met welke ondersteuningsvraag kunnen aankloppen. Ook werkgevers en reguliere zorgverleners zijn onvoldoende op de hoogte van de mogelijkheden van professionele rouwbegeleiding.

Betere samenwerking en afstemming, ook met de reguliere zorg

Samenwerking en overleg met bestaande beroepsverenigingen als de NOBCO en met praktijkondersteuners, huisartsen en specialisten is nodig om effectieve en efficiënte rouwondersteuning structureel aan te pakken. Volgens een deelnemer aan het onderzoek zijn "te veel van ons nu bezig het wiel uit te vinden.”

Normaliseren van rouw in het maatschappelijke leven

Rouwprofessionals kunnen een belangrijke rol spelen in het normaliseren van rouw in Nederland. Zo kunnen ze voorlichting geven bij bedrijven of ondersteunen bij het scholen van professionals en vrijwilligers die in hun werkomgeving te maken krijgen met rouw.

Waarom dit onderzoek?

De Vereniging leven met dood werkt als belangrijkste kenniscentrum in Nederland op het gebied van verlies en rouw aan maatschappelijke verandering rondom omgaan met de dood. Dit doet zij door zoveel mogelijk nabestaanden en hun naasten te bereiken met relevante voorlichting, educatie en informatie die hen helpt bij het omgaan met het verlies van een dierbare. Door het ongemak rondom de dood te verminderen, kunnen nabestaanden en hun naasten beter worden opgevangen in hun eigen sociale kring.

Daarnaast pleit zij voor gelaagde rouwondersteuning voor het efficiënter en effectiever inrichten van gehele zorgketen rondom rouwondersteuning in Nederland. Met gelaagde rouwondersteuning, een model dat in landen als Ierland en Australië al met succes wordt toegepast, wordt een belangrijke stap gezet in het verminderen van de druk op de reguliere zorg. Huisartsen zijn op dit moment nog de eersten waartoe de meeste mensen zich wenden omdat dit voor hen bekend en gratis is (dit leidt tot zo’n 900.000 rouwgerelateerde huisartsconsulten per jaar, bron: Nivel).

“De professionals in het complementaire veld zijn een belangrijk onderdeel van gelaagde rouwondersteuning,” zegt Ellen van Son, directeur van de Vereniging leven met dood. “De Vereniging heeft daarom een Ledennetwerk Rouwprofessionals opgericht waarin we de leden handvaten bieden ter bevordering van de zichtbaarheid, professionaliteit, kennisdeling en onderlinge samenwerking. Zo hebben we deze week we een nieuwe zoekfunctionaliteit op Rouwinformatie.nl gelanceerd om de vindbaarheid van rouwprofessionals te vergroten.”

Over de Vereniging leven met dood

De Vereniging leven met dood wil dat rouw en verlies een natuurlijker plek in het leven krijgt. De Vereniging pleit voor gelaagde rouwondersteuning om Nederlanders beter toe te rusten in het omgaan met sterven en rouw. De Vereniging is lid van Palliatieve Zorg Nederland. PZNL voert in opdracht van het ministerie van VWS de regie over het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II, waarin passende ondersteuning bij rouw en verlies voor en na het sterven meer aandacht krijgt.