Grootste deel elektriciteitsnet Friesland bereikt grens capaciteit

Nieuwe initiatieven voor duurzame opwek (vooral zonneparken) en uitbreiding van bedrijfsactiviteiten vragen zoveel capaciteit dat het grootste deel van het elektriciteitsnet in de regio Friesland de maximale belasting heeft bereikt. Dit blijkt uit nieuwe gegevens die netbeheerder Liander heeft gepubliceerd. Om de capaciteit te vergroten wordt komende jaren ingezet op forse uitbreidingsinvesteringen en slimme oplossingen om het huidige net slimmer te benutten.

In de provincie Friesland zet de ontwikkeling van duurzame energie-initiatieven zich in hoog tempo door. Met name de grootschalige aanleg van zonnepanelen in weilanden en op grote daken neemt een vlucht (2018: 278 megawatt, 2019: 429 megawatt). Ook zet de groei van energie-intensieve bedrijvigheid door, zoals nieuwe zuivelfabrieken. Het elektriciteitsnet in de regio is hier oorspronkelijk niet op ontworpen en bereikt op steeds meer plekken de grens van de capaciteit. In circa tweederde van Friesland zijn inmiddels transportbeperkingen ontstaan. Ook enkele grote verbindingsstations met het landelijke hoogspanningsnet zijn inmiddels vol en moeten eerst worden uitgebreid.

Verdubbeling investeringen Liander

Liander is volop bezig met versterking en uitbreiding van het net. In 2020 worden de investeringen geraamd op €99 miljoen, dat is een verdubbeling ten opzichte van vijf jaar geleden (€56 miljoen). Het versterken en uitbreiden van de netten kost echter veel tijd. Waar een zonneweide binnen een jaar operationeel kan zijn, kan de uitbreiding van een groot verdeelstation vijf tot 8 jaar in beslag nemen, onder meer door alle lange procedures.

Inzetten vluchtstrook en pilots met waterstof

Naast netversterkingen zet de netbeheerder daarom ook in op slimme oplossingen om het bestaande net beter te benutten. Zo wil Liander waar mogelijk de 'vluchtstrook' van het elektriciteitsnet inzetten voor duurzame energie. Daarnaast experimenteert de netbeheerder met het tijdelijk uitschakelen van zonneparken om het moment dat het net overbelast dreigt te raken. Ook wordt in Friesland ingezet op waterstofpilots om het elektriciteitsnet in de toekomst te ontzien. Voor een aantal maatregelen wordt momenteel gewerkt aan aangepaste wet- en regelgeving.

Integrale aanpak nodig

Roelof Potters, regiomanager Friesland voor Liander: “De snelle ontwikkelingen in Friesland vragen om een toekomstgerichte, integrale aanpak. Door de afspraken in het Klimaatakkoord wordt in de toekomst afscheid genomen van aardgas om huizen te verwarmen. Ook verschijnen er in een hoog tempo steeds meer elektrische auto’s, bussen en vrachtauto’s op de weg, die opgeladen moeten worden door duizenden laadpalen. Deze ontwikkelingen vragen eveneens om een forse uitbreiding van het elektriciteitsnet. Liander is met alle betrokken stakeholders in gesprek hoe deze ontwikkelingen het best kunnen worden gefaciliteerd.”

In 2020 moeten alle plannen samenkomen in de regionale energiestrategieën (RES), die momenteel worden ontwikkeld. Voor de provincie Friesland wordt één integrale RES ontwikkeld. Hiervoor vinden momenteel op verschillende niveaus gesprekken, analyses en verkenningen plaats om de impact van alle ontwikkelingen samen te brengen tot één haalbaar plan om alle duurzaamheidsontwikkelingen in Friesland te realiseren.