'Kosten dijkversterking gaan nog hoger uitvallen door snel stijgende zeespiegel'

Dit is een expertquote van Leo Zwang, Directeur Waterveiligheid & Klimaatadaptatie, Fugro

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Dijkversterking kost miljarden extra: niet 1.500, maar 2.000 kilometer is verzwakt | Klimaat | NU.nl

Dijken, waterkeringen en dammen moeten worden versterkt om in 2050 overal te voldoen aan de nieuwe, deels strengere normen op het gebied van waterveiligheid. De operatie gaat vele miljarden extra kosten dan eerder verwacht. Dat blijkt uit onderzoek van de Rijksoverheid.

Maar dat is niet alles. Door de sneller stijgende zeespiegel verwachten we dat de kosten nóg verder zullen toenemen. Grootschalige ingrepen aan dijken zijn hard nodig en de tijd dringt, want dijkversterkingen kosten tijd. Sommige dijken moeten door de hogere zeespiegel mogelijk ruim twintig meter verbreed worden. De tijdsdruk om deze veranderingen door te voeren is immens hoog.

Het versterken van dijken heeft impact op het milieu. Op dit moment wordt nog weinig lokaal materiaal gebruikt, wat leidt tot grootschalige import uit het buitenland. Door meer lokaal beschikbaar materiaal toe te passen worden transportafstanden beperkt. Daarnaast biedt dit kansen voor circulair gebruik van materiaal en de wingebieden kunnen worden gebruikt voor natuurontwikkeling. Upcycling, het geschikt maken van nu al beschikbaar materiaal, is hier een voorbeeld van.

Het versnellen van lopende onderzoeken naar dijkversterking is belangrijk. Nieuwe innovaties moeten sneller ingevoerd worden door dijkenbouwers. Koplopersprojecten kunnen hier het goede voorbeeld bij geven. Deze kunnen de weg wijzen naar effectieve oplossingen. Een voorbeeld is dijkversterking Stenendijk in het Overijsselse Hasselt. Voor de versterking hiervan werd voor de eerste keer bij machines gebruikgemaakt van elektriciteit als enige energiebron. Zo kon emissieloos worden gewerkt. Naast beperking van de CO2-uitstoot, levert dit voordelen op met betrekking tot geluid en stikstofemissie.

De complexiteit van het probleem heeft niet alleen een versnelling van duurzame maatregelen, maar ook een landelijke visie en strategie nodig. Eigenlijk moeten we in de huidige versterkingen al rekening houden met de klimaatverandering over honderd jaar in plaats van een weliswaar slim maar een (te) ver geoptimaliseerd ontwerp voor de komende vijftig jaar. Dit vraagt om een nieuw nationaal deltaplan, vergelijkbaar met het plan uit 1953, waarin waterschappen, overheden en dijkenbouwers samenwerken. Door kennis te delen kan er veel tijd bespaard worden en kunnen we sneller voortgang maken.

Daarnaast is het goed om te kijken hoe we het maximale kunnen halen uit de dijken die we al hebben. Er zit veel verborgen veiligheid in dijken. Dit verder uitzoeken kan een aanzienlijke kostenbesparingen opleveren en bovendien helpen in de prioriteit van de dijkversterkingen.