Opening tentoonstelling ‘De Bosatlas. De kunst van het weglaten.’

'De Bosatlas. De kunst van het weglaten.’

Tentoonstelling van 11 mei tot en met 27 oktober 2019 

Vandaag opent prof. dr. Tine Béneker in GRID Grafisch Museum Groningen de tentoonstelling ‘De Bosatlas. De kunst van het weglaten.’ De tentoonstelling, die tot stand is gekomen in samenwerking met Noordhoff Uitgevers en het Nationaal Onderwijsmuseum, toont het verhaal áchter dit cultureel erfgoed.

Meet the makers

Tijdens de opening staan de mensen áchter de tentoonstelling centraal. Fronique Oosterhof, directeur GRID, interviewt gastconservator Peter Vroege van Noordhoff Uitgevers, over de totstandkoming van deze tentoonstelling. Zijn jarenlange ervaring en kennis als uitgever van De Bosatlas liggen aan de basis van deze expositie.

De uitdaging voor Paul Mulder en Albert Buring van Studio 212 Fahrenheit was om hiervoor de conceptuele doorvertaling te ontwikkelen. Zij geven een inkijkje geven in hun denkproces en werkwijze. Hoogtepunt van de middag is natuurlijk de opening door Tine Béneker, waarna de aanwezigen de tentoonstelling zullen bezoeken.

Bloopers, Boskabouters en Bosatlaskunst

De tentoonstelling laat het hele scala aan Bosatlassen zien en de verhalen erachter. Zo zijn er de kaarten met ‘foutjes’, waarvan de dam naar Ameland misschien wel het meest bekende voorbeeld is. De Boskabouter, een miniatuur-atlas, die in menig bezoeker van de Frankfurter Buchmesse een dief losmaakte. Ook andere toepassingen met dit icoon hebben een plek in de tentoonstelling gekregen, zoals de lampen van Michael Bom en de meer dan manshoge kimono van Mieke de Waal.

Spiegel van de tijd

De tentoonstelling toont het verhaal van de Bosatlas aan de hand van drie keerpunten in de tijd:

1877: de wereld ontdekken

Het is de tijd van de laatste ontdekkingsreizen. Het jonge vak aardrijkskunde richt zich vooral op kennis over landen en volken. De Groningse aardrijkskundeleraar Pieter Roelf Bos hanteert een in die tijd uniek standpunt en introduceert het fenomeen van de 'leer scheinende Karten'.

1968: de wereld in thema’s

Vanaf 1968 zien we het aantal thematische kaarten spectaculair toenemen. Een cruciale rol daarbij speelt atlasredacteur prof. dr. F.J. Ormeling sr. Onder zijn leiding blijkt 'de kunst van het weglaten' ook uitstekend toepasbaar op thematische kaarten.

2019: de wereld digitaal

De thematisering van het onderwijs krijgt rond de eeuwwisseling enige nuancering. Er komt meer belangstelling voor specifieke gebieden en uiteindelijk is de complete atlas nu ook digitaal beschikbaar.

Voor jong en oud!

Het speciaal voor de tentoonstelling ontwikkelde Doe-boekje en de speurtocht voor kinderen vanaf 9 jaar maakt de tentoonstelling uitermate geschikt voor een familie-uitje.

Bij de selfie-wand kan men op de foto met de Bosatlas uit de eigen schooltijd en meedingen naar een Boskabouter of een exemplaar van De Bosatlas van het cultureel erfgoed.

Gedurende de tentoonstellingsperiode organiseert GRID een randprogramma met workshops, rondleidingen en lezingen voor volwassenen en kinderen, gerelateerd aan de expositie. 

Data en locaties

De tentoonstelling loopt van 11 mei 2019 tot en met 27 oktober 2019 in GRID Grafisch Museum te Groningen. Vervolgens zal de modulair opgebouwde tentoonstelling van 8 november 2019 tot eind augustus 2020 in het Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht te zien zijn.

Met dank aan Scholten Kammingafonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Fondsen die anoniem wensen te blijven, Forbo Floorings, Reclameland.

Prof. dr. Tine Béneker is hoogleraar Geografie & Onderwijs aan de Faculteit Geowetenschappen van de Universiteit van Utrecht en bestuurslid van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG). Op de website van de Universiteit Utrecht staat haar oratie 'Krachtige kennis in geografie-onderwijs'. Naar aanleiding van de oratie verscheen in NRC het artikel 'Kennis was uit de mode in het onderwijs, onterecht'.

Peter Vroege (1956) werkt bij Noordhoff Uitgevers en is vanaf 2002 als uitgever verantwoordelijk voor het Bosatlassenfonds. Hij publiceerde artikelen over de geschiedenis en toekomst van de Bosatlas en houdt regelmatig lezingen over dit bijzondere Groningse culturele erfgoed.

Studio 212 Fahrenheit is opgericht door Albert Buring (Amsterdam, 1977) en Paul Mulder (Oldekerk, 1979). Studio 212 Fahrenheit is een Nederlandse designstudio die wil verrassen door het creëren van onderscheidende ontwerpen voor ruimtes, installaties, producten en kunst. Ze creëren specifieke ontwerpen voor overheden, agentschappen, merken en musea.

Informatie over de tentoonstelling:

http://www.bosatlastentoonstelling.nl

https://www.gridgroningen.nl/exposities/bosatlas  

GRID Grafisch Museum Groningen - 11 mei tot 27 oktober 2019           

Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht - 8 november 2019 tot eind augustus 2020