'Hogere premies voor rokers onhaalbaar en onwenselijk'

Zorgonderzoeksbureau Nivel onderzoekt ieder jaar hoe het gesteld is met de solidariteit ten aanzien van de zorgkosten. Daarbij worden de respondenten onder meer gevraagd of rokers meer zorgpremie moeten betalen dan niet-rokers. Iets meer dan de helft van de Nederlanders vindt dat een goed idee. Het lijkt ook een logische gedachte. We weten allemaal dat roken slecht is voor de gezondheid dus waarom zouden niet-rokers moeten betalen voor de zorgkosten van mensen die dat ongezonde gedrag vertonen?

Het is niet verstandig om rokers hogere premies op te leggen. Allereerst zijn er praktische bezwaren: hoe ga je controleren wie er rookt en wat wordt je sanctie als iemand op een niet-rokenverzekering bij de huisarts komt? Stel buurman Jonas die al 30 jaar een pakje per dag weg paft heeft verzwegen dat hij rookt bij zijn aanvraag, gaan we zijn longkanker dan niet behandelen of alleen niet betalen? Grote kans dat Jonas zich niet meldt bij de huisarts met dat vervelende kuchje als dat financiële consequenties heeft die hij niet kan overzien. En kunnen we wel aantonen dat de ziekte veroorzaakt is door roken? 

De zorgverzekeraar laten controleren of iemand rookt is bijna ondoenlijk. Ieder jaar wisselen of starten er bijna 2 miljoen Nederlanders met een zorgverzekering. We hebben niet genoeg capaciteit om die allemaal op rookgedrag te checken. Dat alleen zou onze zorgverzekering al fors duurder maken. Het is slimmer om een zorgtaks op sigaretten, suiker en alcohol te heffen want dat is makkelijker te regelen dan de controle door de zorgverzekeraar.

Ten tweede is roken ongezond en iedereen weet dat, maar suiker, alcohol en recreatief druggebruik zijn dat ook. Sportblessures kosten de samenleving zo'n 1,5 miljard per jaar. Waar leg je de grens? Roken wordt bestraft maar alcohol niet? Artsen zijn er fel tegen gekant om als een soort politieagent aangifte te moeten doen als ze denken dat de klachten van hun patiënten veroorzaakt worden door drugs of alcohol. Dat komt de openheid in de spreekkamer niet ten goede en dus wordt het lastiger om de patiënt efficiënt te behandelen. 

Wijzer is het om gezond gedrag zoals niet roken, gezond eten, weinig alcohol drinken en bewegen, te stimuleren en om mensen die hun levensstijl gezonder willen maken te helpen en te steunen. En ook daar kan de zorgverzekeraar helpen door effectieve programma's te vergoeden die helpen om gezonder te gaan leven. Belonen werkt beter dan beboeten.