Meer samenwerking nodig om antibioticaresistentie goed aan te pakken

Dit is een expertquote van Gerard Schouw, Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Ondanks corona boeken farmaceuten vooruitgang op het gebied van antibiotica | NOS

Overheden, kennisinstellingen en geneesmiddelenbedrijven moeten meer en beter samenwerken om antibioticaresistentie echt aan te pakken. Op die manier kunnen we een dreigende pandemie met resistente bacteriën voorkomen.

Geneesmiddelenbedrijven hebben de afgelopen twee jaar meer gedaan om nieuwe antibiotica en antischimmelmiddelen te ontwikkelen, blijkt uit de AMR Benchmark van Access to Medicine Foundation. Zo heeft de sector $1 miljard geïnvesteerd in onderzoek naar effectieve methodes om micro-organismen te bestrijden.

Medisch succes

Antibiotica behoort tot de grootste successen van de moderne geneeskunde. Ze remmen de groei van bacteriële infecties af en spelen een belangrijke rol bij de behandeling van kanker, transplantaties en andere medische ingrepen. Maar dit succesverhaal loopt vast , als er geen nieuwe antibiotica komen. De huidige antibiotica verliezen hun werking, omdat steeds meer bacteriën resistent worden voor de middelen. Nu al overlijden jaarlijks 700.000 mensen wereldwijd door antibioticaresistentie. Als er niets gebeurt, stijgt dit mogelijk tot 10 miljoen in 2050 en kunnen eenvoudige blaasontstekingen weer levensbedreigend worden.

Problemen

Bij de ontwikkeling van nieuwe antibiotica komen verschillende problemen samen. Zo zetten artsen nieuwe antibiotica alleen maar in wanneer andere, langer bestaande antibiotica niet meer werken. Medisch gezien is dit heel verstandig en logisch. Maar om die reden is het voor geneesmiddelenbedrijven lastig om uit de ontwikkelkosten te komen. Dit wordt nog versterkt door het Nederlandse prijssysteem voor geneesmiddelen, dat er voor zorgt dat veel nieuwe antibiotica automatisch een lage prijs krijgen. Een breed erkend probleem in de zorg.

Risk Sharing

Het zijn zomaar een paar punten waardoor de gebruikelijke route van geneesmiddelenontwikkeling door het bedrijfsleven faalt. Er zijn nieuwe modellen van ‘risk sharing nodig. Dat et kan bleek een jaar gelden toen er al vaccins werden gekocht met advanced purchase agreemens terwijl er nog geen vaccin goedgekeurd was. Dat hebben we voorheen nauwelijks gezien. Prachtig voorbeeld is BARDA. Waarbij de Amerikaanse overheid innovaties ondersteunt waarvan je hoopt dat je het nooit nodig zult hebben in situaties waar er geen natuurlijke markt is.

HERA

De Europese Commissie onderkent het probleem en wil het aanpakken via de recent opgerichte Health Emergency prepardness and Response Authoriy (HERA). Waarin door middel van publiek-private samenwerking behandelingen voor toekomstige pandemieën worden ontwikkeld.

Vooralsnog heeft de Nederlandse overheid geen initiatief genomen om dit urgente probleem op te pakken. Tijdens Prinsjesdag is weliswaar 12 miljoen toegezegd voor pandemische paraatheid, waar realistisch gezien zeker 1 miljard nodig is. En waar de overheid, wetenschap en bedrijfsleven moeten samenwerken om met oplossingen te komen.