NVB: Decemberaankopen op laatste moment maakt kwetsbaar voor online fraude

Kwart Nederlanders koopt cadeaus pas in laatste week

Amsterdam, maandag 20 november 2023 - Het aantal meldingen van webwinkelfraude stijgt jaarlijks flink van november tot en met januari, signaleert de politie. Met Sinterklaas in het land en Black Friday op komst, breekt deze week de periode aan waarin veel mensen cadeaus kopen voor familie, vrienden en collega’s. Een kwart van de Nederlanders stelt het kopen van decembercadeaus echter uit tot in de week voorafgaand aan het moment van geven, blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), uitgevoerd door Ipsos. Dat kan problemen opleveren, want tijdsdruk en stressgevoelens maken mensen kwetsbaarder om in de val van fraudeurs te trappen, bijvoorbeeld van een (te) mooie aanbieding op een nepwebshop. De NVB adviseert om decembercadeaus op tijd te kopen en komt met een nieuwe les over aankoopfraude op zowerktfraude.nl. 

Afraffelen

Eén op vier mensen vindt zelf ook dat ze te laat met het inkopen van decembercadeaus beginnen. Voor veel mensen is het kopen van Sinterklaas- en kerstcadeaus namelijk een uitdaging, vooral als het cadeaus voor vader, schoonouders en ooms en tantes betreft. Ruim een derde (35%) van de Nederlanders besteedt er dan ook het liefst zo min mogelijk tijd aan.

Tijdens de zoektocht naar passende cadeaus komt ruim de helft van de mensen (57%) terecht bij een voor hen onbekende webshops. Daarvan is een derde onvoorzichtig en checkt niet altijd de beoordelingen op de webshop zelf of externe platformen. 

Marianne Junger, hoogleraar cybercrime aan de Universiteit van Twente: “Fraudeurs weten dat veel mensen het lastig vinden om decembercadeaus te kopen en dit uitstellen tot het laatste moment. De tijdsdruk die zo ontstaat kan invloed hebben op het beslissingsproces, waardoor mensen sneller fouten maken, zoals het niet checken van de betrouwbaarheid van een webshop. Dat maakt hen kwetsbaarder voor online fraude.”

Meest voorkomende vorm van fraude

Van de mensen die hun decembercadeaus pas in de laatste week kopen, doet een vijfde (21%) die voornamelijk online. Bij het speuren naar passende decembercadeaus maakt 36 procent van de Nederlanders weleens gebruik van interessante aanbiedingen uit e-mails of social media advertenties. Dat kan risicovol zijn, want fraudeurs zetten soms e-mails en social media advertenties in om mensen naar een nepwebshop te lokken. Uit recente cijfers van het CBS blijkt dat aankoopfraude de meest voorkomende vorm van online fraude is. Marco Doeland, Security Team Leader bij NVB: “We verwachten dat het werkelijke aantal mensen dat de dupe wordt van aankoopfraude vele malen hoger ligt, omdat maar ongeveer een derde aangifte doet.” 

Frauderen. Zo werkt het!

Iets bestellen bij een onbekende webshop? Lees de beoordelingen, zoek andere reviews over het bedrijf, check of je er veilig kunt betalen en of de contactgegevens duidelijk vermeld staan. Twijfel je aan de betrouwbaarheid? Check dan de lijst met onbetrouwbare aanbieders die bekend zijn bij de politie, controleer de verkopergegevens of controleer de link van een website op ScamCheck van veiliginternetten.nl. Is een aanbieding te mooi om waar te zijn, bijvoorbeeld van een gewilde gadget die niet direct leverbaar is? Laat het aan je voorbij gaan. Op zowerktfraude.nl leer je hoe fraudeurs te werk gaan en hoe je fraude kunt herkennen en voorkomen.

Over het onderzoek

Het onderzoek is in september 2023 uitgevoerd door Ipsos in opdracht van de NVB. De steekproef bestaat uit 1.000 Nederlanders van 18 jaar en ouder die vorig jaar decembercadeaus hebben gekocht en is representatief voor de gehele Nederlandse bevolking (van 18 jaar en ouder).