Adviesraad: Nederland moet meer werk maken van een rechtvaardige klimaattransitie

De onrechtvaardige verdeling van wereldwijde klimaatkosten hindert de aanpak van klimaatverandering. Het zal bovendien leiden tot een verdere toename van mondiale ongelijkheid, armoede, instabiliteit en conflict, met ook grote gevolgen voor Nederland. Het is daarom in het belang van Nederland om meer te investeren in wereldwijde klimaatrechtvaardigheid. Dat is de boodschap van een nieuw rapport van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) dat vandaag is overhandigd aan minister Jetten voor Klimaat en Energie.

De AIV constateert dat Nederland, en andere landen met een historisch grote verantwoordelijkheid voor klimaatverandering, zich meer moeten inzetten voor een eerlijke en rechtvaardige klimaattransitie wereldwijd. Ontwikkelingslanden, die het minst hebben bijgedragen aan klimaatverandering, ondervinden de zwaarste gevolgen ervan en hebben onvoldoende middelen om in de groene transitie te investeren. Internationale solidariteit en rechtvaardigheid vereisen dat Nederland zijn verantwoordelijkheid neemt en investeert in duurzame ontwikkeling in deze landen.

AIV-voorzitter Bert Koenders: “Internationale klimaatrechtvaardigheid is cruciaal om de opwarming van de aarde binnen de perken te houden. Dat is ook in het eigenbelang van Nederland. Extra financiële middelen moeten daarom niet alleen binnen de Nederlandse grenzen worden ingezet, maar ook ten goede komen aan lagere inkomenslanden. De ambitie moet omhoog. Alleen door een onvoorwaardelijke inzet voor internationale klimaatrechtvaardigheid kunnen we de klimaatdoelen bereiken en een leefbare toekomst voor iedereen waarborgen.”

Tegelijk met het AIV-advies verschenen vandaag ook de Klimaatnota 2023 en de Klimaat- en Energieverkenning. Minister Jetten voor Klimaat en Energie: “Het advies van de AIV komt op een perfect moment. Het biedt het kabinet goed inzicht in de noodzakelijke internationale dimensie van ons beleid en de mogelijke wereldwijde gevolgen van de klimaatmaatregelen die we in Nederland nemen.”

De AIV waarschuwt dat een gebrek aan klimaatrechtvaardigheid het draagvlak ondermijnt voor ambitieus klimaatbeleid wereldwijd. Tegelijkertijd wijst de AIV erop dat zorgen over de rechtvaardigheid van klimaatbeleid niet mogen leiden tot vertraging van de transitie. Dat zou juist tot meer onrecht leiden. De uitdaging is om de transitie te versnellen op een manier die tegelijkertijd effectief en rechtvaardig is. Een radicale ommekeer in ons denken en handelen is dan ook vereist. De AIV pleit onder andere voor meer additionele financiering van klimaatprojecten in lage inkomenslanden, een kleinere Nederlandse en Europese milieuvoetafdruk en een coherent beleid dat groene sector- en industriepolitiek in Afrika bevordert.

De AIV adviseert het kabinet om zo snel mogelijk met deze agenda aan de slag te gaan, in aanloop naar de internationale klimaatconferentie (COP28) volgende maand. Ook roept de AIV de onderhandelaars van een nieuw te vormen kabinet na de verkiezingen op om internationale klimaatrechtvaardigheid langs deze lijnen op te nemen in een nieuw regeerakkoord.