Een op de drie kankerpatiënten voelt zich eenzaam

Ruim een derde van de kankerpatiënten voelt zich eenzaam en een kwart voelt zich niet begrepen door zijn of haar omgeving. Zij ervaren vaker klachten zoals depressieve gevoelens en angst, dan mensen met kanker die zich niet eenzaam en wel begrepen voelen. 

Dit blijkt uit een onderzoek van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) onder 5.353 mensen die kanker hebben of hebben gehad. De federatie adviseert patiënten om hulp te zoeken en vraagt zorgverleners en naasten om alert te zijn op eenzaamheid en klachten. 

Lotgenotencontact kan helpen 

Mensen die eenzaam zijn of zich niet begrepen voelen, hebben vaker klachten zoals depressieve gevoelens, angst, stress en moeite met het accepteren van de ziekte. Ze hebben ook meer behoefte aan praktische tips en emotionele steun van lotgenoten dan patiënten die zich niet eenzaam voelen. Alle mensen die tips en steun van lotgenoten hebben gehad ervaren dit als helpend. ‘Iedereen wil naar je luisteren en je helpen, maar uiteindelijk moet jij de ziekte ondergaan en dat is een heel eenzaam proces. Niemand weet echt hoe het voelt, behalve lotgenoten’, aldus een respondent. 

Naast lotgenotencontact is er ook de naaste omgeving. Patiënten ervaren in de beginfase veel emotionele steun van hun omgeving: na de diagnose en tijdens de behandeling voelt ruim 80 procent van de kankerpatiënten zich gesteund door hun naasten. Na de behandeling neemt dit af naar 62 procent. Voor de langdurige gevolgen is de steun minder: de helft van de patiënten geeft aan zich daarbij gesteund te voelen. Arja Broenland, directeur-bestuurder van NFK: ‘Ook als de behandeling al langer geleden is mogen we de gevolgen van kanker niet onderschatten. Niet alle problemen die mensen ervaren zijn aan de buitenkant te zien, blijf daarom ook in een latere fase nog alert op hoe het met je naaste gaat.’  

Geslacht en leeftijd spelen een rol bij klachten  

Uit de peiling komt een duidelijk verschil naar voren tussen mannen en vrouwen. Zo blijkt dat 30 procent van de vrouwen zich niet begrepen voelt, tegenover 15 procent van de mannen. Daarnaast geeft 4 op de 10 vrouwen aan zich eenzaam te voelen, bij de mannen is dit bijna een kwart. Vrouwen ervaren bovendien vaker klachten zoals vermoeidheid, concentratie- en geheugenproblemen en angstklachten. Ook leeftijd speelt een belangrijke rol; mensen van 60 jaar of jonger voelen zich vaker eenzaam en niet begrepen en ervaren meer klachten dan mensen van 61 jaar of ouder.  

De meest voorkomende klachten die patiënten ervaren zijn vermoeidheid, verminderde lichamelijke conditie, neuropathie (zenuwpijn), concentratieproblemen en geheugenproblemen. Bij mensen die last hebben van concentratie- en geheugenproblemen geeft ongeveer de helft aan behoefte te hebben aan professionele hulp. Toch blijkt dat slechts een derde van hen er daadwerkelijk hulp voor heeft gehad, terwijl hulp krijgen vaak loont; meer dan de helft zegt dat het heeft geholpen. 

NFK vraagt zorgverleners in het ziekenhuis en huisartsen om, naast oog te hebben voor de klachten, ook alert te zijn op eenzaamheid. ‘Daarbij moeten zorgverleners zich realiseren dat vrouwen en mensen van een jongere leeftijd veel van de klachten vaker ervaren’, aldus Arja Broenland. Ze roept de patiënt op om zijn of haar klachten te bespreken: ‘Je hoeft je klachten niet voor lief te nemen, hulp zoeken kan helpen. Bespreek je klachten daarom met je zorgverlener en kijk samen wat er mogelijk is. Wellicht kan hij of zij je verwijzen. Denk ook aan een patiëntenorganisatie, een inloophuis of de website kanker.nl. Zij kunnen je allemaal op hun eigen manier helpen.’ 

Over NFK  

De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) is de koepel van 19 kankerpatiëntenorganisaties en het Patiëntenplatform Zeldzame Kankers. Samen komen wij op voor de belangen van álle mensen die kanker hebben (gehad), hun naasten en mensen met een erfelijke aanleg voor kanker. Door middel van Doneer Je Ervaring krijgen wij inzicht in de behoeften en meningen van patiënten en naasten. Deze inzichten delen wij met de politiek, media, zorg, wetenschap en verzekeraars. Zie ook: www.nfk.nl. 

De volledige rapportage is te downloaden via https://nfk.nl/onderzoeken/sociale-steun-begrip-en-nazorg-bij-kanker-wat-is-jouw-ervaring.