'Gasprijs staat relatief laag, maar energienood dreigt nog steeds'

Uit een recent artikel van het Parool blijkt dat voor honderdduizenden Nederlanders "energienood" dreigt. Dit is vreemd, omdat de gasprijs relatief laag staat, rond de 33 euro per mWh. Een jaar geleden was de gasprijs nog 53 euro per mWh en ongeveer twee jaar geleden piekte de gasprijs zelfs rond de 170 euro per mWh. Hoe komt het dan dat er alsnog energienood dreigt voor zoveel huishoudens?

Nederland is inmiddels koploper in Europa in gasbelasting per kubieke meter gas. De gasbelasting is in 2024 maar liefst 70,5 cent per kubieke meter gas. Dat verbruikt een doorsnee consument met ongeveer 15 á 20 minuten douchen. De gemiddelde all-in gasprijs voor nieuwe klanten ligt momenteel op 1,32 per m3 gas. Dat betekent dat meer dan de helft van het tarief voor nieuwe klanten bestaat uit belastingen aan de overheid.

Als de overheid wil voorkomen dat zoveel huishoudens in energie-armoede terechtkomen, zou het verstandig zijn om de gasbelasting te verlagen. De gasbelasting is ingesteld om te bemoedigen dat klanten zuinig met energie omgaan en zoveel als mogelijk gasloos gaan wonen. Dat is in principe een goedbedoelde impuls; voor de energietransitie is dat namelijk van essentieel belang.

Uit onderzoek blijkt nu wel dat voor veel klanten het water aan de lippen staat. De gasprijs is daar de grootste boosdoener van. Het zou de overheid sieren om de rekening van de energietransitie niet neer te leggen bij de klant die gas verbruikt. Dat is niet voor iedereen een bewuste keuze om gas te verbruiken: veel klanten kunnen simpelweg niet (spoedig) van het gas af. Indien hier geen acute oplossing voor komt, wordt het ergste gevreesd voor klanten die komende winter hun energierekening niet meer kunnen betalen.

De Engelsen spraken in 2022 al van "heating or eating". Het zou onnodig zijn als deze situatie zich in Nederland voor zou moeten doen.