'Enige Nederlandse trekduifje vlucht voor kou, maar wordt vervolgens bejaagd'

Dit is een expertquote van Joris Buis, IVN Natuureducatie, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Internationale Dag van de Trekvogel (voorjaar) (VN) - Issuekalender

Morgen is de Internationale Dag van de Trekvogel. Belangrijk, want hoewel de interesse en waardering voor vogels in ons land de laatste jaren – mede door corona – alleen maar is toegenomen, zijn er veel vogels die het moeilijk hebben. Op de Rode Lijst van Nederlandse Broedvogels staan ruim veertig soorten onder de noemers ‘ernstig bedreigd’, ‘bedreigd’ of ‘kwetsbaar’. En dan laten we de categorie ‘gevoelig’ nog even buiten beschouwing. De aandacht is dus hard nodig.

In behoorlijk wat landen wordt er nauwelijks naar het vogelwelzijn omgekeken. Veel trekvogels, die we graag in de zomer terugzien, lopen in zuidelijkere landen het risico om de reis naar Nederland niet te overleven. Neem bijvoorbeeld de zomertortel, die in Zuid-Europa en Afrika als delicatesse wordt gezien en zodoende wordt bejaagd. Ieder jaar is het maar weer afwachten hoeveel zomertortels de winter hebben overleefd.

Afname met 85 procent

Dat is dus niet door te barre weersomstandigheden, maar omdat deze kleine duif (overigens de enige duif die we in Nederland kennen die in de winter op zoek gaat naar warmere oorden) doodleuk op het menu staat. Tegelijk neemt geschikt broedgebied in ons eigen land al jaren af. In vergelijking met 50 jaar geleden is de populatie zomertortels hierdoor fors verminderd. Sterker nog: sinds de jaren zeventig is de afname maar liefst 85 procent. Het beestje staat daardoor op de Rode Lijst van Nederlandse Broedvogels, die wordt opgesteld door de Vogelbescherming, en wordt als kwetsbaar gezien. Er zijn nu nog minder dan 900 paartjes die Nederland terug weten te vinden.

Noordse stern

Helaas geldt dit voor nog veel meer trekvogels. Neem bijvoorbeeld ook de noordse stern, die ieder jaar op en neer vliegt van de Noord- naar de Zuidpool en zodoende wereldkampioen lange afstandstrek is. Deze vogel vliegt ieder jaar qua afstand de wereld rond. Hoe doortastend het dier ook mag zijn, helaas wordt ook deze mooie trekvogel bedreigd. Broedplaatsen lijden onder verstoring en er is lang niet altijd voldoende voedsel te vinden voor de noordse stern, die erg gebaat zou zijn bij onder andere verduurzaming van de visserij. En dat geldt voor wel meer vogels. Als we niet uitkijken, schuiven steeds meer vogels op de Rode Lijst weer een categorie op. Dat moeten we toch met z’n allen willen voorkomen.

Joris Buis is expert van IVN Natuureducatie