'Niets geleerd van megastalbrand Knorhof 4 jaar geleden'

Dit is een expertquote van Frederieke Schouten, Varkens in Nood, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Het systemische probleem achter de dood van dieren bij stalbranden | NOS 

Op 27 juli 2017 verloren 24 duizend varkens hun leven tijdens een van de grootste stalbranden in Nederland. De Knorhof, van varkensbaron Adriaan Straathof, brandde tot de grond toe af. Vier jaar later hebben we hier niets van geleerd. Nog steeds worden er potdichte en brandgevaarlijke megastallen gebouwd die dieren geen kans bieden om aan een vuurzee te ontsnappen.

Al jaren zijn stalbranden een probleem met een grote maatschappelijke impact. Na iedere brand buitelen politici over elkaar heen met mooie, maar loze beloftes. Want ondanks alle actieplannen en extra maatregelen stijgt het aantal dierlijke slachtoffers van stalbranden al jaren. De afgelopen vijf jaar kwamen er jaarlijks meer dan 190.000 dieren om bij stalbranden. Een onvoorstelbaar aantal. De Onderzoeksraad voor Veiligheid publiceerde dit jaar een uiterst kritisch rapport met een aantal stevige conclusies:

• Veestallen worden steeds groter en dat verhoogt de kans dat een stalbrand zeer veel slachtoffers maakt.
• De huidige vrijwillige aanpak faalt, de overheid moet meer regie nemen.
• Het ministerie en de veehouderij geven stalbranden onvoldoende prioriteit. Een brand waarbij 130.000 stuks pluimvee of 7.000 varkens omkomen, wordt gezien als een "acceptabel" risico.

Hoe komt het dat er zoveel stalbranden zijn? De combinatie van mestgassen, goedkope (lees: brandbare) materialen en luchtwassers maakt de luchtdichte stallen extreem brandgevaarlijk. Een klein vonkje is vaak al genoeg. In de intensieve varkenshouderij zijn varkens bij voorbaat kansloos, ze kunnen geen kant op.

Nu kunnen we natuurlijk – deels terecht – naar de overheid wijzen. Natúúrlijk moeten er strengere regels komen die stallen brandveiliger maken. Maar vandaag - op de dag af vier jaar na de verwoesting van de Knorhof - kunnen we misschien ook eens kritisch kijken naar onze eigen rol als burger en consument. Wij kopen uiteindelijk het vlees van deze dieren die met duizenden bij elkaar worden opgesloten in potdichte stallen. Deze dieren worden opgesloten in een gevangenis zonder nooduitgang vanwege de enorme vraag naar veel te goedkoop vlees. Als consument kun je ervoor kiezen om daar niet langer aan bij te dragen.

Toen de Knorhof was afgebrand, las ik een schrijnend bericht. Omwonenden klaagden over de kadavers die nog niet waren opgeruimd. Door de stank was het niet eens mogelijk om lekker buiten te barbecueën. De ironie van die klacht ontging deze mensen vermoedelijk, maar zonder barbecues met goedkoop vlees had dit drama nooit plaatsgevonden. Goed om vandaag bij stil te staan, en aan jezelf en de varkens te beloven om nooit meer goedkoop vlees te kopen van dieren zonder nooduitgang.

Frederieke Schouten, Directeur, Varkens in Nood