'Oproep aan het kabinet: voorkom digitaal populisme'

In het hoofdlijnenakkoord van de PVV, VVD, NSC en BBB wordt een bezuiniging aangekondigd, waarbij het aantal rijksambtenaren in de periode 2025 tot 2028 fors moet inkrimpen en daarbovenop moet ook de externe inhuur moet worden teruggebracht.

Hoewel het nog niet duidelijk is hoe de bezuinigingen vorm krijgen, geven de vier partijen al wel aan dat uitvoeringsorganisaties en organisaties die zich bezighouden met de nationale veiligheid worden ontzien. De ministeries en de IT-branche zijn er echter niet gerust op en vrezen dat de bezuinigingen desondanks gevolgen zullen hebben voor grote lopende ICT-projecten en/of zelfs de nationale veiligheid.

Het is onmiskenbaar dat de externe inhuur bij het Rijk de afgelopen jaren sterk is toegenomen en een flink deel van de ministeries de Roemernorm van 10 procent van de personeelsuitgaven structureel overschrijdt. De zorg dat bezuinigingen onbedoelde gevolgen kunnen hebben is in die zin wel terecht. Bezuinigen op ICT ligt immers niet voor de hand in een tijd waarbij digitalisering voor vrijwel alle sectoren als oplossing wordt gezien om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Denk hier ook aan de inzet van robotisering in de zorg en de landbouw, die de nieuwe coalitie in haar hoofdlijnenakkoord heeft aangekondigd als oplossing voor de problemen daar. De omstandigheden zijn voor de overheid niet anders. In veel van de ‘crisissen’ die de overheid de komende jaren wil aanpakken speelt ICT een belangrijke rol. Je kunt je daarbij ook afvragen of de Roemernorm, die stamt uit 2010, nog wel aansluit op de huidige omstandigheden waarbij digitalisering zo’n belangrijke rol speelt.

Het is daarom belangrijk dat het kabinet digitaal populisme voorkomt en de voorgenomen bezuiniging niet zomaar als algemene taakstelling over het Rijk uitstrooit. Met als gevolg dat ieder ministerie terugvalt in de reflex om het eerstvolgende aflopende contract te beëindigen om deze te realiseren. Het nieuwe kabinet zou er goed aan doen bij de nadere uitwerking van de plannen doelgericht te werk te gaan. En de bezuinigingen zo te kiezen dat digitaliseringstrajecten, die een belangrijke rol spelen bij het oplossen van belangrijke maatschappelijke vraagstukken, zo min mogelijk worden belemmerd of vertraagd.