Controledrift domineert werkenden en ons Nederlandse poldermodel

Recent onderzoek onder 1900 CNV-leden wijst uit dat controle van werknemers het werkplezier vermindert en stressniveaus verhoogt. Het resulteert in een groter risico op hoge maatschappelijke kosten door langdurig ziekteverzuim en onnodig personeelsverloop. Dit terwijl autonomie en het gevoel onderdeel te zijn van iets groters, werknemers motiveert en ze gezonder en effectiever maakt.

De CNV deelde rake inzichten en roept werkgevers en de overheid op tot actie. Maar wat we vaak over het hoofd zien, is dat deze controledrift niet alleen op de werkvloer speelt. Het is diep verweven in ons poldermodel, waarin we voortdurend problemen ‘agenderen’. 

Het is tijd voor vernieuwing, voor meer duurzaam polderen. Waarbij sociale partners elkaar actief betrekken bij het daadwerkelijk ontwerpen van de wereld van werk. Een verschuiving van het wijzen naar het probleem, naar de verbeeldingskracht gebruiken om te schetsen waar we naartoe willen bewegen, en hoe we daar komen. 

Een van de manieren om dit te bereiken is door het inzetten van Sleutelmethodologieën (KEM’s), zoals aangedragen in de Missiegedreven Innovatieagenda van het kabinet. Deze erkende groep methodes, tools en strategieën zijn gericht op participatie en ontwerpen, de stappen die volgen op dat agenderen. Ze gaan uit van de kracht van verbeelding, van mogelijkheden scheppen in plaats van risicovermijding en wijzen naar de problemen. 

De uitdagingen beperken zich namelijk niet tot het werkplezier van werknemers; ook werkgevers worden geconfronteerd met de complexiteit van nieuwe wet- en regelgeving, inspectie-eisen en bijvoorbeeld veiligheidsvoorwaarden van verzekeraars. 

Het gesprek moet verschuiven van controle naar vertrouwen, van micromanagement naar de kracht van samenwerking. Niet in de toekomst, maar nu.