TNO: grootschalig duurzaam bouwen met elektrisch materieel is mogelijk bij dijkversterking

In 2023 startte de uitvoering van dijkversterking Tiel-Waardenburg. Bouwcombinatie Mekante Diek (Ploegam, Van Oord, Dura Vermeer) voert deze dijkversterking uit in opdracht van Waterschap Rivierenland. Het is het eerste grootschalige bouwproject in Nederland dat bijna volledig elektrisch wordt uitgevoerd. TNO onderzocht de efficiëntie en de impact op duurzaamheid van dit project in de afgelopen twee jaar.

40 stuks elektrisch bouwmaterieel en 3 windmolens

Waterschap Rivierenland daagde de markt bij de aanbesteding in 2020 uit om een zo groot mogelijk emissiereductie te realiseren. Mekante Diek reageerde daarop door het dijkversterkingsproject grotendeels emissieloos uit te voeren met zo’n 40 machines met merendeels verwisselbare, oplaadbare accupakketten. Denk aan vrachtwagens, trekkers en kranen, maar ook asfaltsets en heistellingen. De realisatie startte in april 2023. Ook creëerde de bouwcombinatie samen met partner Betuwewind (een lokale burgercoöperatie voor windenergie) het eerste XL-snellaadplein van Europa: WattHub. Hier wordt met drie windmolens en zonnepanelen energie opgewekt. WattHub ligt dichtbij de dijkversterkingslocatie in Geldermalsen.

Geen uitstoot NOx (stikstof), PM (fijnstof) en CO₂ en voorkomen netcongestie

Mekante Diek gaf TNO opdracht om de operationele efficiëntie en duurzaamheidsimpact van zero emissiematerieel van Mekante Diek te onderzoeken, in combinatie met het laadplein van WattHub. Daarbij is zero emissiematerieel vergeleken met conventioneel – diesel aangedreven – materieel in verschillende leeftijdscategorieën (oud, middelbaar en modern). Het project bespaart ruim 1.190 ton CO₂ en 3.260 kg aan stikstof (NOx) per jaar. Dit komt overeen met wat 59.500 bomen in een jaar kunnen verwerken. Voor het opladen van het materieel wordt 100% groene stroom gebruikt, ruim 90% is daarvan direct afkomstig uit de windmolens. Zo wordt netcongestie tegengegaan.

Aanbeveling: optimaliseer laadefficiëntie

Het onderzoek van TNO laat zien dat er sinds de start van de uitvoering grote stappen zijn gezet, maar er valt nog meer winst te behalen in de gehele keten. Eén van de aanbevelingen is, kan er nog beter gekeken worden naar laadschema’s en het energieverbruik van de machines? Door hier meer op te focussen kan er nog efficiënter gewerkt worden met elektrisch materieel.

Conclusie: grootschalige bouwprojecten duurzaam uitvoeren is mogelijk

De onderzoeksresultaten onderstrepen dat emissieloos bouwen op grote schaal mogelijk is. Ook de interesse hiervoor groeit. Dit beaamt projectdirecteur Jules Janssen (Mekante Diek): “Er zijn grote stappen gezet in emissieloos bouwen de afgelopen jaren en de ontwikkelingen gaan snel. Er liggen zeker nog uitdagingen, maar we zijn blij dat de resultaten van dit onderzoek laten zien dat zoveel mogelijk emissieloos werken loont.”

Peter Lobbezoo, programmamanager HWBP bij Waterschap Rivierenland complimenteert de bouwcombinatie voor hun aanpak. “Mekante Diek heeft tijdens de aanbesteding onze doelen en ambitie op aansprekende wijze ingevuld door maximaal in te zetten op emissieloze uitvoering. Dit heeft onze verwachtingen overtroffen. Het tonen van ondernemerschap op het gebied van emissieloos materieel op dit project heeft bijgedragen aan het versnellen van de transitie naar emissieloos bouwen.”

Over het onderzoek

Het rapport van TNO, ‘Assessment of sustainable charging operations of Mekante Diek’s construction equipment’ is te downloaden via het digitale bezoekerscentrum op https://www.dijkversterkingtielwaardenburg.nl/tno. Het onderzoek kwam tot stand met subsidie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in het kader van de Subsidieregeling Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel (SSEB) Innovatie.

Over dijkversterking Tiel-Waardenburg

Dijkversterking Tiel-Waardenburg is onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma, de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken (www.hwbp.nl). Waterschap Rivierenland voert 21% van deze opgave uit. Een van de projecten is dijkversterking Tiel-Waardenburg. Het dijktraject in de Betuwe is ongeveer 20 kilometer lang. De Waaldijk wordt verhoogd, verbreed en voorzien van ruim 9 kilometer damwanden. En dat terwijl er mensen wonen, ondernemen en recreëren rond de dijk en het project grenst aan een Natura2000-gebied. Bouwcombinatie Mekante Diek (bestaande uit Ploegam, Dura Vermeer en Van Oord) voert de dijkversterking uit. In 2027 moet de dijk weer hoogwaterveilig zijn. Meer informatie: www.dijkversterkingtielwaardenburg.nl