Groepen designerdrugs vanaf 1-7-2025 verboden

De overheid is al lange tijd bezig met een wet op te stellen, die in één klap grote groepen van de zogenaamde designer drugs verboden maken. Deze nieuwe wet werd eerder al door de Tweede Kamer aangenomen, maar nu is ook de Eerste Kamer akkoord gegaan met het wetsvoorstel. Dit houdt in dat per 1 juli 2025 een aantal groepen met chemische stoffen illegaal wordt gemaakt, waardoor er een einde komt aan het kat-en-muisspel tussen de overheid en producenten van deze Nieuwe Psychoactieve Stoffen. 

De nieuwe wet

Door middel van het nieuwe wetsvoorstel zou er een nieuwe lijst aan de Opiumwet toegevoegd worden. De Opiumwet bevat reeds twee lijsten. Op Lijst 1 staan drugs vermeld, die een onaanvaardbaar risico vormen op de gezondheid. Dit zijn de zogenaamde harddrugs, zoals cocaïne, heroïne en LSD. Op Lijst 2 van de Opiumwet staan drugs opgenomen, die minder risico’s met zich meebrengen dan de drugs op Lijst 1. Dit zijn de zogenaamde softdrugs, zoals cannabisproducten.

De nieuwe lijst, de Lijst 1A, maakt stofgroepen verboden, waar de chemische structuur is afgeleid van stoffen die opgenomen zijn in Lijst 1 of 2 van de Opiumwet. Nu moeten de designerdrugs van deze stofgroepen nog stuk voor stuk op de Opiumlijst worden gezet, waardoor de producenten van research chemicals slechts een molecuul in de structuur hoeven aan te passen om weer een legale nieuwe stof te maken. Met de nieuwe wet wil de overheid een eind maken aan de verkoop van deze research chemicals.

Drie stofgroepen worden illegaal

In het wetsvoorstel worden drie groepen research chemicals benoemd, die de effecten van illegale drugs als MDMA, cannabis en heroïne nabootsen. De NPS die MDMA nabootsen zijn het populairst in Nederland. Onder deze groep vallen stoffen als 3-MMC, 4-MMC en 3-CMC. De tweede groep zijn de synthetische cannabinoïden en deze research chemicals worden vooral naar het buitenland geëxporteerd. De laatste groep betreft de fentanyl-achtige stoffen, zoals flakka. "Die staan vooral op de lijst vanwege het acute gevaar dat de stoffen met zich meebrengen bij gebruik, dat zie je ook in Amerika," aldus Jorrit van den Berg, onderzoeker verdovende middelen bij het Nederlands Forensisch Instituut. Er zijn ook designerdrugs die in Nederland per 1-7-2025 legaal blijven. Voorbeelden hiervan zijn de LSD-achtige stoffen en de benzodiazepines. Deze legale producten blijven beschikbaar bij verschillende partijen zoals Funcaps, waar ze binnen de huidige wetgeving verkocht mogen worden.

De noodzaak van het verbod

Een nieuwe toevoeging aan de Opiumwet is nodig om de internationale handel en productie van research chemicals moeilijker te maken. Bovendien moet deze wet aan de gebruikers laten zien dat ook de NPS schadelijk voor de gezondheid kunnen zijn en dat ze niet veiliger zijn dan de reeds verboden drugs. Zowel de politie als justitie pleiten al jaren voor aanname van deze nieuwe wet. Veel andere landen hebben de designerdrugs wel al verboden, terwijl handelaren in Nederland ongestoord deze research chemicals kunnen blijven verhandelen. "Dat schaadt onze reputatie en maakt Nederland een vrijstaat voor criminele groeperingen", zegt Willem Woelders, landelijk portefeuillehouder drugs bij de politie. Hij is van mening dat de handel in research chemicals vaak hand in hand gaat met bedreigingen, aanslagen en ernstige risico's zoals explosies in illegale laboratoria zonder veiligheidsmaatregelen.