Nationale Zonrapport 2022: Ouderen nemen risico's van zon veel minder serieus dan jongeren

Jongeren onder de dertig nemen het risico op verbranden in de zon serieuzer dan oudere Nederlanders dat doen. Dat blijkt uit het 'Nationale Zonrapport 2022'. Bijna de helft van de Nederlanders onder de dertig smeert zich om de twee uur in de zon opnieuw in. Maar zes op de tien Nederlanders van boven de dertig bekennen dat niet te doen. Dat is met alle risico's van dien, want huidkanker is de meest voorkomende soort kanker in ons land. Jaarlijks krijgen ruim 70.000 mensen te horen dat ze aan huidkanker lijden.

Een gebrek aan kennis lijkt bij het onderschatten van verbranden in de zon een rol te spelen. Maar zes op de tien Nederlanders zeggen in het onderzoek te weten dat bruin worden van de zon schadelijk is. Dat huidkanker de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland is, weet bovendien ruim 35 procent van de bevolking niet, blijkt uit het de vijfde editie van Nationale Zonrapport.

Laatste redmiddel tegen de zon

“Jongere mensen checken vaker de UV-index en smeren zich vaker in dan zestigplussers”, ziet ook de aan Erasmus MC in Rotterdam verbonden dermatoloog Marlies Wakkee in het onderzoek. “Toch ben ik nog niet overtuigd dat deze jongere generatie nu echt de ommezwaai heeft gemaakt. Ik lees ook nog steeds dat jongeren tussen twaalf en drie 's middags zonnen. Hoewel zonnebrandcrème je in die uren van de dag wel wat kan beschermen, is op dat moment de zonkracht op zijn sterkst. Hoe goed je dan ook smeert, als je uren in de zon gaat zitten beschadig je je huid alsnog.”

Advies van dermatoloog

Dermatoloog Wakkee adviseert een bewuste aanpak. “Zonnebrandcrème is eigenlijk je laatste beschermingsmiddel tegen de zon”, zegt ze. “Je kunt ook proberen niet meer in die heetste uren in de zon te gaan zitten of vaker UV-beschermende kleding te dragen.” Die UV-kleding houdt 98 procent van het schadelijke zonlicht tegen.

Ouders en kinderen

In het Nationale Zonrapport komt nog een opvallende conclusie naar voren. Ouders blijken beter te zorgen voor de bescherming van hun kinderen dan voor de bescherming van zichzelf. “Ik zie in het onderzoek dat de hoeveelheid zonnebrandcrème die volwassenen gebruiken nog steeds de helft is als die voor de kinderen wordt gebruikt”, zegt Wakkee. “We zorgen dus minder goed voor onszelf dan voor onze kinderen.” Dat baart haar zorgen. “We doen het steeds beter, maar we zijn er nog niet. Ik denk dat er vooral stappen te maken zijn op het gebied van het bewustzijn.”

Gedragsverandering

“Er is inderdaad veel te winnen als het gaat over zonnen en zonnebankgebruik”, Van der Sterre, "Onderzoek als het Nationale Zonrapport 2022 komt in Nederland nauwelijks voor, terwijl het bewustzijn en preventie bevordert. In de cijfers van huidkanker zien we veranderingen pas op langere termijn terug, maar er is nog veel te winnen. We moeten streven naar gedragsverandering."

Zonkrachtactieplatform (ZAP) verzwaart adviezen

In 2019 bracht het RIVM in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een consortium van non-profit partijen (o.a. kennisinstituten, patiëntenorganisaties, fondsen en brancheorganisaties) bij elkaar, om hen een eenduidig advies uit te laten brengen over hoe verantwoord met de zon om te gaan. Dit resulteerde in het Zonkrachtactieplatform (ZAP). De bevindingen van het ZAP leidden tot een verzwaard en uitgebreider advies. De al bestaande adviezen 'insmeren met minstens factor dertig' en 'uit de zon blijven tussen twaalf en drie', werden aangevuld met het advies om ‘uv-beschermende kleding te dragen in de zon.’

Man met een missie

“De zon kan een sluipmoordenaar zijn”, zegt Jan Willem van der Sterre van UV-Fashions, en de opdrachtgever van het onderzoek 'Nationale Zonrapport 2022'. Sinds het RIVM in 2021 adviseerde UV-werende kleding te gaan dragen zien we de verkopen toenemen, laat Van der Sterre weten. Hij heeft een missie. “Mijn vader is vijftien jaar geleden, op zijn zestigste, overleden aan melanoomkanker. Hij werd eigenlijk vermoord door de zon. Na zijn dood besloot ik mijn best te gaan doen om huidkanker zoveel mogelijk de wereld uit te krijgen. Steeds meer partijen sluiten zich gelukkig bij die strijd aan.”