Ongekende groei markt voor recreatiewoningen zet door

De ongekende groei op de markt voor recreatiewoningen in Nederland zet door. Nadat in 2015, voor het eerst na jarenlange prijsdalingen, het aantal transacties van recreatiewoningen bijna verdubbelde naar 3.130 transacties, werden er in 2016 3.750 vakantiehuizen verkocht; een toename van 20%. Ook werd met  de nieuwbouw van 1.200 recreatiewoningen een nieuw record in deze eeuw gebroken. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit het onderzoek dat Bureau Stedelijke Planning voor de Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs in onroerende goederen NVM heeft uitgevoerd.

De lage rentestand blijft een belangrijke aanjager van de toegenomen vraag naar recreatiewoningen, constateert de NVM. De huidige spaarrente van 0 tot 0,3% en een hypotheekrente tussen 1,5 en 2,5% maakt het (gedeeltelijk) financieren van de recreatiewoning relatief goedkoop en aanzienlijk lucratiever dan een spaarrekening. “Het einde van deze lage rentestanden is nog niet direct in zicht en blijft voorlopig een belangrijke factor voor de recreatiewoningmarkt”, zegt NVM-woordvoerder Roeland Kimman. “Een recreatiewoning is namelijk een aantrekkelijk en aaibaar alternatief voor het vele geld dat “soms bijna dood” op een rekening staat. Het rendement zit niet direct in klinkende euro’s maar het “rendeert” in het feit dat je gewoon iets doet met je geld waar je veelal een relaxed gevoel, frisse lucht, zon, bos en strand bij krijgt.”

Kimman geeft wel aan dat gegadigden voor een recreatiewoning zich goed moeten laten adviseren door een NVM-makelaar. “Een makelaar kan wijzen op de vele haken en ogen die er aan een recreatiewoning zitten. Bijvoorbeeld wat allemaal wel en niet mag, of je moet meebetalen aan renovatie of aanleg van gemeenschappelijke voorzieningen, verhuurrestricties en of de toeristische aantrekkelijkheid van het gebied ook op lange termijn gewaarborgd is, is essentieel voor prijsvorming en verhuurmogelijkheden. Dat maakt allemaal uit voor de financiering en het uiteindelijke rendement van de recreatiewoning.”

Populaire regio’s voor recreatiewoningen

In het kustgebied van Noord-Holland werden in 2016 de meeste nieuwe recreatiewoningen opgeleverd: ruim 350. Het aantal transacties steeg hierdoor sterk. Andere populaire kustregio’s, zoals het kustgebied van Zuid-Holland en de Waddeneilanden, kenden afgelopen jaar geen sterke stijging van het aantal transacties. “Dit komt doordat het aanbod aan het opdrogen is in deze gebieden, net zoals je op de ‘reguliere’ koopwoningmarkt van Amsterdam ziet”, aldus Kimman. “Er is weinig nieuwbouw en dus staan op de Waddeneilanden nauwelijks recreatiewoningen te koop.” Dit leidt tot sterke prijsstijgingen: de gemiddelde transactieprijs van een recreatiewoning op de Waddeneilanden is bijna 300.000 euro.

De kustregio’s en de Waddeneilanden zijn het meest populair qua recreatiewoningen. De grote vraag vanuit vooral Duitsland en België helpt hieraan mee. De van oudsher zeer sterk toeristische regio Veluwe/ Utrechtse Heuvelrug verkeert in problemen door het overwegend oude aanbod. Kimman: “Het aantal transacties is er weliswaar groot, maar de transactieprijzen zijn beneden gemiddeld en dalen sterk. Ook stijgt het aantal te koop staande recreatiewoningen.”

Onderscheidend vermogen is cruciaal voor succes

Alleen een goede recreatiewoning op een mooie plek is volgens de NVM niet genoeg voor de veeleisende kopers. Bijzondere woningen, zoals tinyhouses en boomhutwoningen, zijn ook in trek. Ook is er belangstelling voor het exclusieve segment. “Een nog ter discussie staand voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van recreatiewoningen in het project Brouwerseiland”, aldus Kimman. “Dit project is ontworpen als archipel gelegen tussen land en water, bij de eilanden Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland. Daarnaast worden recreatieparken rondom een thema ontwikkeld. Denk bijvoorbeeld aan Bosrijk bij de Efteling of de bungalows bij Slagharen.”

De NVM-woordvoerder merkt dat consumenten steeds meer gesteld zijn op comfort en luxe. “Om die reden is nieuwbouw zeer gewild. Mensen willen een recreatiewoning die van alle gemakken en luxe snufjes is voorzien. Het moet onderscheidend zijn. Met standaard kom je er niet meer tegenwoordig.”

Prijzen liggen nog flink onder topjaar 2008

In 2016 lag de gemiddelde transactieprijs van een recreatiewoning ruim boven de 140.000 euro. Dat is 4% meer dan in 2015. In het topjaar 2008 was dit nog circa 170.000 euro, bijna 17% hoger dan in 2016. Door de toegenomen vraag verwacht de NVM dat de gemiddelde transactieprijs voor recreatiewoningen de komende jaren verder gaat stijgen bij aanhoudende economische groei en lage rente. In de topregio’s, zoals het kustgebied van Zuid-Holland, is deze stijging al gaande. De NVM meent dat de prijzen voor recreatiewoningen komend jaar ook in de rest van Nederland stijgen, mogelijk met zo’n 10%. Restrictief beleid zoals het Kustpact en het transformeren van verouderde vakantieparken zet extra druk op de prijzen.

Nieuwbouw is 25% duurder dan bestaande recreatiewoning

De prijsverschillen tussen nieuwbouw en bestaande recreatiewoningen zijn groot. In 2016 was de gemiddelde transactieprijs per m² in Nederland 2.400 euro voor een nieuwe recreatiewoning. Vooral in Zeeland en het kustgebied van Noord-Holland is relatief veel nieuwbouw gerealiseerd. Voor een bestaande recreatiewoning werd gemiddeld 1.900 euro per m² betaald, een verschil van ongeveer 25%. Ter vergelijking: voor een normale koopwoning in Nederland wordt gemiddeld 2.100 euro per m² neergeteld. Kimman: “Een recreatiewoning is goedkoper maar relatief duur. Zeker als je bedenkt dat het niet voor permanente bewoning is, maar meestal staan ze wel op een ruimer grondstuk. Voor de meeste mensen geldt dat ze de recreatie woning deels voor eigen gebruik (vakanties en de weekeinden ) benutten in een recreatiewoning. Ook hier geldt weer: laat je adviseren door een deskundig NVM-makelaar.”

Transformatie verouderde campings naar recreatiewoningen

Steeds vaker worden verouderde campings herontwikkeld naar een modern park met recreatiewoningen. Daarmee wordt ingespeeld op de voorkeur naar meer luxe dan een camping kan bieden. Bij deze complexe processen kunnen makelaars met expertise op het terrein van recreatiewoningen een belangrijke rol spelen.

“Recreatiewoningen verouderen veel sneller dan reguliere woningen”, zegt Kimman. “Dit komt door de snel veranderende eisen en wensen van de toerist, die graag in een toeristisch aantrekkelijk gebied verblijft het liefst in een recreatiewoning met jacuzzi en openhaard. Wat tien jaar geleden trendy was, is dat nu niet meer. Dit leidt tot een tweedeling tussen het nieuwe, moderne aanbod en het verouderde aanbod.” Door de beperktere vraag naar de oude voorraad aan bestaande recreatiewoningen, daalt de prijs en worden deze woningen sneller verhuurd aan andere doelgroepen, zoals seizoenarbeiders, statushouders en dergelijke.

Hoogste recreatieparkdichtheid ter wereld

Nederland heeft ruim 1.500 recreatieparken. Daarmee kent ons land één van de hoogste recreatieparkdichtheden ter wereld. Bijna alle Nederlandse recreatiewoningen (95%) staan op een recreatiepark. Slechts 5% is een solitaire recreatiewoning. Dit ligt volgens de NVM aan het ruimtelijkeordeningsbeleid in Nederland, dat gericht is op clustering van verstedelijking en tegenaan van ongebreidelde bebouwing van natuur en landschap. Ruim 50% van de Nederlandse recreatiewoningen staat op een groot park met meer dan 200 woningen. In totaal gaat het om ruim 65.000 woningen op circa 270 recreatieparken. Dit zijn grootschalige parken met vaak veel voorzieningen die worden uitgebaat door grote verhuurorganisaties als Roompot, Center Parcs en Landal.

De meeste recreatiewoningen zijn gebouwd voor 1990. Rond 1960 werden de eerste grootschalige recreatieparken gerealiseerd in Nederland. Vanaf begin jaren ‘60 leeft de economie op en ontstaande eerste commerciële recreatieparken in Nederland. In de jaren ‘70 en ‘80 is er ook flink gebouwd. Na 1990 is nog steeds veel nieuwbouw gerealiseerd met een sterk accent op de periode 1991-2000.