NVM Business - Grond- en stroomgebrek remt ontwikkeling bedrijfsruimtemarkt

NVM Business - Stand van Zaken Bedrijfsruimtemarkt 2022

Grond- en stroomgebrek remt ontwikkeling bedrijfsruimtemarkt

Utrecht, 30 juni 2022 - NVM Business publiceert vandaag haar rapport over de laatste ontwikkelingen in de Nederlandse bedrijfsruimtemarkt. De florerende Nederlandse economie heeft de afgelopen jaren gezorgd voor een grote vraag naar bedrijfsruimten. De opname van bedrijfsruimten lag 14% hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Ondanks de oplevering van veel nieuwe ruimten neemt het tekort aan beschikbare bedrijfsruimten verder toe. De markt neemt de nieuwbouw van bedrijfsruimte grotendeels direct op. Het tekort aan bouwgrond zorgt voor een toenemende schaarste aan geschikte bedrijfsruimten. Bijkomend en nijpend probleem is dat het capaciteitstekort op het stroomnetwerk de benodigde energietransitie remt. Het is afwachten of de oorlog in de Oekraïne, de stijgende rente en inflatie de groei gaan afvlakken.

Sander Heidinga, voorzitter vakgroep NVM Business over de resultaten: “Ondanks dat we niet kunnen uitsluiten dat de groei afvlakt door de geschetste macro-economische ontwikkelingen, baart het tekort aan geschikte bedrijfsruimten ons zorgen. Wil de politiek en samenleving welvaart blijven nastreven en tegelijk een sterke en snellere energietransitie realiseren, inclusief een beperktere stikstofuitstoot, dan zijn sterkere en snellere keuzes vereist. Dat heeft onder meer consequenties voor de stroomvoorziening die een belangrijke basis vormt voor de energietransitie en economische groei.”

Aanbod

De hoeveelheid bedrijfsruimten in aanbod, liep in een jaar tijd met 30% terug tot 7,6 miljoen m² aan het eind van Q1 2022*. Omdat veel gebruikers geen nieuwe huisvesting kunnen vinden, komt ook weinig nieuw aanbod beschikbaar op de markt. Het aanbod dat wel op markt komt, vindt bovendien steeds sneller een nieuwe gebruiker. Zo vond maar liefst 46% de nieuw aangeboden bedrijfsruimten in het vierde kwartaal van 2021 binnen drie maanden een koper of huurder. Doorgaans is deze tijd aanmerkelijk langer.

*op basis van het kwartaal voortschrijdend jaartotaal (het voortschrijdend jaartotaal van Q1 2022 omvat Q2, Q3 en Q4 van 2021 en Q1 van 2022).  

Opname en aanbod  

Bron: NVM Business/brainbay

Aanhoudende tekorten                                                                                                                                      

De verwachting is dat de grote tekorten op de bedrijfsruimtemarkt voorlopig aanhouden, ondanks de mogelijke impact van de oorlog in Oekraïne, inflatie en verstoringen in de wereldhandel. De groei zit voor een belangrijk deel in grootschalige transacties, boven de 25.000 m2, zoals logistieke centra en distributiecentra. De groeiende e-commerce en haperende distributieketens liggen hieraan ten grondslag. Bedrijven willen minder afhankelijk zijn van kwetsbaarheden in de distributieketen. De behoefte aan “nearshoring en reshoring”, opslag en productie die relatief nabijgelegen zijn, neemt daardoor toe.

Geen grond

Nieuwbouw komt voorlopig te beperkt op gang. De belangrijkste reden is dat er te weinig grond wordt uitgegeven. De focus ligt bij veel gemeenten op de woningbouwopgave. Ook stijgende materiaalkosten en personeelstekorten zorgen voor vertraging in de realisatie van bedrijfsruimten. Het aanhoudende tekort zorgt voor verdere opwaartse druk op de huur- en koopprijzen. Het gemiddelde huurprijsniveau steeg alleen het afgelopen jaar al met 5%. De krapte zorgt er ook voor dat de doorstroming stokt. In een jaar tijd is het aanbod met 30% gedaald. Omdat veel MKB-bedrijven het liefst in de eigen regio blijven vanwege hun medewerkers, zet dit een rem op de potentiële economische groei in regio’s.

Capaciteitstekort                                                               

Naast het krappe aanbod lopen bedrijven ook tegen grenzen aan op het gebied van verduurzaming. Door de stijgende gasprijzen stappen bedrijven versneld over op zonnepanelen of een warmtepompsysteem. Nieuwe bedrijfspanden krijgen echter door een capaciteitstekort in veel gevallen geen aansluiting op het stroomnetwerk terwijl zij van het gas moeten. Gegenereerde stroom van zonnepanelen kan niet worden terug geleverd aan het net door gebrek aan capaciteit. De problematiek van nieuwe aansluitingen op het stroomnetwerk houdt naar verwachting voorlopig aan. Dat zet een stevige rem op zowel nieuwbouw als de broodnodige verduurzamingsslag van bedrijven en hele terreinen. De druk wordt verder vergroot door de kabinetsplannen om vanaf 2025 in te zetten op verplichte plaatsing van zonnepanelen op nieuwe bedrijfsgebouwen met een dakoppervlakte vanaf 250 m2.

Over NVM Business

NVM Business is in Nederland de grootste coöperatieve vereniging van makelaars en taxateurs in onroerende goederen op het gebied van commercieel vastgoed. Zij geeft via educatie en research doelgerichte ondersteuning aan haar leden. NVM Business is gespecialiseerd in commercieel vastgoed -kantoren, bedrijfsgebouwen, winkels en horeca- en bestaat uit ruim 920 makelaars en taxateurs, die zich onderscheiden door hun uitgebreide kennis van de regio’s waarin zij actief zijn. Daarnaast zorgt zij voor belangenbehartiging richting overheid en politiek.

Bijlage - Definities

Bedrijfsruimte

Een ruimtelijk zelfstandige eenheid die grotendeels in gebruik is voor productie en opslag in de sectoren bouw, transport en logistiek, lichte en zware industrie en groothandel. Gemengde kantoor- en bedrijfsgebouwen zijn meegenomen als het bedrijfsdeel meer dan 50% van het gehele complex uitmaakt. De bedrijfsruimtemarkt is de overkoepelende term voor logistiek vastgoed en overig bedrijfsmatig vastgoed.

Logistiek

Type bedrijfsruimten die geschikt zijn voor logistieke functies. Hiertoe worden gerekend distributiecentra en (grootschalige) opslagruimten.

Aanbod

Bedrijfsruimte die direct beschikbaar is voor verhuur of verkoop. Objecten die in voorbereiding zijn en derhalve nog gebouwd moeten worden, worden in het aanbod niet meegeteld.

Opname

Verhuur- en verkooptransacties die op de vrije markt plaatsvinden. Gebruikers die in hun eigen huisvestingsbehoefte voorzien, de zogenoemde eigenbouw, worden niet tot de opname gerekend.