'IPCC onderschat klimaatrisico in eigen berekeningen'

Dit is een expertquote van Peter van Vliet, Duurzaamnieuws.nl, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Vijf scenario's die het IPCC heeft voor het klimaat | ANP

Vorige week verscheen het eerste deel van het nieuwe IPCC klimaatrapport. Daarin wordt een te optimistische indruk gewekt dat het klimaat nog gered kan worden. Dat is het gevolg van het gehanteerde jargon en de manier van risicoberekening.

Probleem al bekend in 2017

De Australische klimaat-denktank Project Breakthrough wees er in 2017 al op dat het IPCC een manier van berekenen hanteert, die het risico op extreme klimaatreacties structureel onderschat. Daarbij komt dat het jargon dat in de rapporten wordt gebruikt ook gemakkelijk tot onderschatting leidt. Wie niet volledig is ingevoerd trekt makkelijk verkeerde conclusies.

Terminologie klinkt misleidend

De gehanteerde terminologie nodigt uit tot een (veel te) positieve beoordeling van risico’s. Zo wordt een gebeurtenis met een kans van 33%, of 1 op 3, beschreven als ‘unlikely’. In een gebruikelijke risico-analyse is zo’n risico nog altijd aanzienlijk.

Te optimistische rekenmethode

Meer verborgen is de onderschatting die voortkomt uit de manier waarop de risico’s worden berekend. Daarbij wordt doorgaans uitgegaan van een normale verdeling of Gauss-curve.

Die houdt echter geen rekening met dynamische invloed op data, waardoor gebeurtenissen met een kleine kans op voorkomen, toch tot grote risico’s kunnen leiden. De recente overstromingen in Duitsland, België en Limburg zijn daarvan een voorbeeld.

Grotere temperatuurstijging

Dat kan ook grote gevolgen hebben voor de inschatting van een waarschijnlijke temperatuurstijging. In een scenario voor (gemiddeld) 3 graden opwarming wordt het risico dat het uiteindelijk 6 graden warmer wordt geen 2% (zoals in een normale verdeling) maar 10%. Oftewel 5x zo groot. Bij het IPCC zijn beide overigens dan nog steeds ‘very unlikely’.

Oorlogseconomie

Breakthrough suggereert dat alleen een complete oorlogs-economie nog iets kan redden. Daarin staat alles in het teken van het maximaal terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen.

Dat vergt extreme maatregelen die aanzienlijk verder gaan dan afstand houden en mondkapjes dragen. En dat vergt gezamenlijk, gecoördineerd en krachtig ingrijpen van overheden. De kans daarop is echter, ook gezien de ervaring, klein.

Peter van Vliet is de hoofdredacteur van Duurzaamnieuws.nl