Advies Nederlandse Sportraad: maak van sport een publieke voorziening

Om daadwerkelijk een bijdrage te kunnen leveren aan een vitale en veerkrachtige samenleving moet sport een publieke voorziening worden. Sport is belangrijk als vrijetijdsbesteding, maar draagt daarnaast ook bij aan de volksgezondheid en aan het welzijn van de bevolking. De Nederlandse Sportraad (NLsportraad) constateert dat de organisatie en financiering van de sport nu niet toekomstbestendig is. De NLsportraad adviseert de rijksoverheid om de regie te nemen en sport en bewegen voor iedereen mogelijk te maken. Daarvoor acht de raad het noodzakelijk de sportbranche te versterken. De raad adviseert de sportbranche om te vormen naar een sport- én beweegbranche met een volwassen arbeidsmarkt. Het advies ‘De opstelling op het speelveld’ is vandaag aangeboden aan minister Tamara van Ark (Medische Zorg en Sport) en de partners van het Nationaal Sportakkoord Anneke van Zanen (NOC*NSF) en Lucas Bolsius (Vereniging Sport en Gemeenten). 

“Ongeveer de helft van de bevolking sport wekelijks; de andere helft niet of nauwelijks. Juist de mensen die voor hun gezondheid en sociale contacten het meest van sport én bewegen kunnen profiteren nemen niet deel. Als de overheid er nu niet voor kiest om te investeren in sport, wordt het verschil tussen die groepen alleen maar groter. Door de coronacrisis is de noodzaak van meer sporten en bewegen nog urgenter geworden: de pandemie van de bewegingsarmoede was al een probleem, maar nu blijkt beweging cruciaal om voldoende weerbaar te blijven. We zijn Europees Kampioen zitten, maar we moeten Wereldkampioen bewegen worden”, aldus Michael van Praag, voorzitter van de NLsportraad.  

De NLsportraad adviseert de verantwoordelijkheden en taken van overheden en van de sportbranche vast te leggen in een stelsel met een wettelijke basis. Een wettelijke basis zorgt voor voldoende sportvoorzieningen en goede kwaliteitseisen, zoals die bijvoorbeeld ook gelden in het onderwijs en de kinderopvang. Die basis is er nu niet. Met zo’n wettelijke basis moet sport bereikbaar en betaalbaar worden voor iedereen. De raad vindt dat de rol van de overheid groter moet worden. De bewindspersoon die verantwoordelijk is voor sport moet ruimte krijgen om interdepartementaal coördinerend op te treden en verkokering tegen te gaan. 

Versterking branche

De raad adviseert te investeren in voldoende sportvoorzieningen, een professionele arbeidsmarkt en inkomensmaatregelen voor mensen die sport niet kunnen betalen. Die inkomensmaatregelen kunnen bestaan uit financiële steun via het armoedebeleid, toeslagen via de belastingen, of bijdragen van zorgverzekeraars die gaan investeren in preventie. Daarnaast adviseert de NLsportraad de sportbranche om een gezamenlijke branchevisie te maken en om een koepelorganisatie op te richten zodat de branche met één stem spreekt. Ook wordt het geld voor de sport niet meer door NOC*NSF verdeeld maar door een daartoe op te richten zelfstandig bestuursorgaan. 

Samenwerking

Als de sportbranche toekomstbestendig is georganiseerd en gefinancierd, is samenwerking met andere beleidsterreinen zoals kinderopvang, onderwijs, bedrijfsleven en zorg eenvoudiger. Sport en bewegen vindt dan niet alleen plaats op het sportveld, maar ook op scholen, kantoren en in zorginstellingen. Hierdoor wordt de maatschappelijke waarde van sport en bewegen beter benut.   

Financiering

Een publiek stelsel dat toegankelijk is voor iedereen vraagt om forse investeringen. Om Nederland vitaler en veerkrachtiger te laten worden is dat ook nodig. De raad gaat de komende maanden kijken hoe de financiering van het stelsel eruit zou moeten zien. Ook wordt bekeken of het zorgstelsel aangewend kan worden voor preventie, inclusief sport en bewegen. De raad verkent daarbij of het haalbaar is een vast, geïndexeerd percentage voor sport en bewegen te relateren aan bijvoorbeeld het bruto binnenlands product of het budget voor curatieve zorg.

Adviestraject

Het advies ‘De opstelling op het speelveld’ van de NLsportraad is tot stand gekomen na een intensief adviestraject van anderhalf jaar onder leiding van raadslid Bernard Wientjes. Daarin is eerst een foto gemaakt van de branche (Brancherapport Sport), zijn vervolgens meerdere analyses gepubliceerd en in discussie met de branche verschillende beleidsscenario’s ontwikkeld. In dit traject is input geleverd door vele experts en belanghebbenden van binnen en buiten de sport.