'Meer nieuwe woningen nodig, toch stokt het bouwtempo'

Dit is een expertquote van Jan van der Doelen, ING, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Amsterdam gaat grond met korting aanbieden voor betaalbare woningbouw | Trouw

Op 26 januari publiceerde het CBS voorlopige cijfers van het aantal nieuw gebouwde woningen in 2021. Met 68.633 minder dan verwacht, en ook minder dan in 2020 (69.985). Om door te groeien naar de ambitie van 100.000 nieuwe woningen per jaar moet er nog veel gebeuren. Oorzaken liggen zowel aan de productiekant, maar ook bij de overheid. De oplossing ligt in het snel organiseren van meer bouwlocaties in combinatie met matiging van grondprijzen.

Eind 2021 waren er in Nederland 8,035 miljoen woningen. Dat zijn 77.500 woningen meer dan eind 2020. Naast de 68.633 nieuw gebouwde woningen kwamen er nog ruim 25.000 bij uit het transformeren van andere gebouwen naar woningen. Denk daarbij aan winkels en kantoren. Dat was wel meer dan de bijna 23.000 in 2020. Het aantal aan de voorraad onttrokken woningen (bijvoorbeeld door sloop) bleef nagenoeg gelijk in 2021 (ruim 18.000).

Er zijn drie belangrijke reden aan te voeren waarom het bouwtempo stokt: 1. De doorlooptijd van procedures om te kunnen starten met bouwen, 2. De oplopende bouwkosten door gas/energie, materialen en loon waardoor soms projecten worden uitgesteld en 3. De beschikbare capaciteit om te bouwen. Er zijn minder arbeidsmigranten beschikbaar en sommige materialen zijn schaars.

Ingrijpen overheid nodig om ambitie te halen

De centrale overheid gaat naar verwachting strakke keuzes maken om het tempo te verhogen bij lokale en provinciale overheden. Met financiële stimuli waar de doelstellingen worden gehaald. Alleen dan is de ambitie van 100.000 woningen per jaar nog enigszins realistisch.

Het voorbeeld van de Gemeente Amsterdam om grond aan te bieden met korting verdient zeker navolging. Daar ligt een sleutel om nieuwe woningen betaalbaar te houden. Althans voor de korte termijn. Op de langere termijn bestaat het risico dat aansluiting met het niet gesubsidieerde deel van de markt moeilijker wordt.

Aan de andere kant ligt er een verantwoordelijkheid voor de bouwsector om versnelling te organiseren op het gebied van geïndustrialiseerd bouwen en het aanbieden van tijdelijke huisvesting. Wat daar bij helpt is voorspelbaarheid creëren van afzet en productie. Hierin is samenwerken met de overheid, in de rol van beleidsmaker en opdrachtgever, cruciaal.

Jan van der Doelen, Sector Banker Building & Construction, ING