AI-revolutie in Nederland: Welke sectoren profiteren van kunstmatige intelligentie

Het CBS publiceerde recentelijk de AI Monitor 2024, waarin de nieuwste trends en ontwikkelingen rond AI-gebruik in Nederland worden behandeld. Digital News Group haalt de belangrijkste informatie eruit en laat zien welke sectoren het meest profiteren van kunstmatige intelligentie.

Nederlandse bedrijven maken steeds vaker gebruik van kunstmatige intelligentie (AI). Volgens de AI Monitor 2024 van het CBS zet inmiddels 23 procent van de bedrijven met tien of meer werknemers AI in, een forse stijging ten opzichte van eerdere jaren. De toepassing van AI is echter niet gelijk verdeeld over alle sectoren. Waar sommige bedrijfstakken al sterk afhankelijk zijn van AI, blijven andere sectoren achter. Wat betekent deze opmars voor de verschillende sectoren in Nederland?

ICT en zakelijke dienstverlening

De sectoren die het meest profiteren van AI zijn de informatie- en communicatiesector (ICT) en de specialistische zakelijke dienstverlening. Maar liefst 58 procent van de ICT-bedrijven gebruikt AI, veruit het hoogste aandeel in Nederland. AI wordt in deze sector met name ingezet voor softwareontwikkeling, data-analyse en cybersecurity.

Ook de zakelijke dienstverlening, waaronder juridische en financiële consultancy, maakt steeds meer gebruik van AI. Hier past 40 procent van de bedrijven AI toe, bijvoorbeeld voor geautomatiseerde risicobeoordelingen, juridische documentanalyse en klantenservice via chatbots. De stijging van AI-gebruik in deze sectoren is grotendeels te danken aan de snelle innovatie van AI-technologie en de directe voordelen die AI biedt in termen van efficiëntie en besluitvorming.

Financiële sector

De financiële sector behoort eveneens tot de koplopers in het gebruik van AI. In 2024 gebruikte 37 procent van de financiële instellingen AI, onder meer voor fraudedetectie, risicobeheer en algoritmische handel. Banken en verzekeraars benutten AI om patronen in grote datasets te analyseren, waardoor fraude sneller kan worden opgespoord en kredietrisico’s nauwkeuriger kunnen worden ingeschat. Bovendien spelen AI-chatbots en geautomatiseerde klantenservice een steeds grotere rol binnen deze sector.

Handel en logistiek

Binnen de detailhandel en groothandel (23% AI-gebruik) wordt AI vooral gebruikt voor voorraadbeheer, gepersonaliseerde marketing en prijsvorming. Webshops maken bijvoorbeeld gebruik van AI-gestuurde aanbevelingssystemen om klanten op maat gemaakte producten aan te bieden.

Ook de transport- en logistieke sector zet stappen op het gebied van AI, al blijft het gebruik hier lager dan in sommige andere sectoren. Met een AI-gebruik van 11 procent worden toepassingen zoals routeoptimalisatie, slimme magazijnbeheerrobots en autonome voertuigen geïntegreerd. De verwachting is dat AI in deze sector verder zal groeien naarmate de technologie goedkoper en betrouwbaarder wordt.

Industrie

De industriële sector (22% AI-gebruik) loopt wereldwijd voorop in automatisering en robotisering, en Nederland is daarop geen uitzondering. Fabrieken implementeren AI voor predictive maintenance, oftewel voorspellend onderhoud, waarmee defecten in machines vroegtijdig worden opgespoord. Ook in kwaliteitscontrole spelen AI-systemen een steeds grotere rol: geavanceerde beeldherkenning detecteert productiefouten sneller en nauwkeuriger dan menselijke inspecteurs.

Gezondheidszorg

De gezondheidszorg blijft qua AI-adoptie nog achter, met een gebruik van 18 procent in 2024. Toch biedt AI juist in deze sector enorme kansen. Denk aan medische beeldanalyse, waarbij AI helpt bij het sneller en accurater diagnosticeren van aandoeningen zoals kanker. Ook wordt AI ingezet voor administratieve taken, zoals automatische transcriptie van medische dossiers, en het voorspellen van patiëntbehoeften in ziekenhuizen.

Toch zijn er belemmeringen. Strikte regelgeving, zorgen over privacy en de behoefte aan menselijke controle maken dat AI vooralsnog voornamelijk als ondersteunend middel wordt ingezet in plaats van als vervanger van medische professionals.

Bouw en horeca

De bouwsector en horeca behoren tot de sectoren met de laagste AI-integratie. Slechts 9 procent van de bedrijven in deze sectoren gebruikt AI. In de bouw worden AI-modellen bijvoorbeeld gebruikt voor projectplanning en materiaalbeheer, terwijl in de horeca AI wordt toegepast bij dynamische prijsstelling en gepersonaliseerde klantaanbevelingen.

De lage invoering van AI in deze sectoren heeft verschillende oorzaken. Veel taken in de bouw en horeca zijn fysiek en minder geschikt voor automatisering. Daarnaast hebben veel bedrijven een kleinere IT-infrastructuur en minder middelen om in AI te investeren. Toch zijn er tekenen dat AI ook hier terrein wint, met onder andere experimenten in robotisering en slimme automatisering.

Uitdagingen en toekomst

Hoewel AI enorme kansen biedt, zijn er ook uitdagingen. Bedrijven geven aan dat gebrek aan kennis en expertise de grootste drempel vormt voor AI-adoptie. Volgens het CBS noemt maar liefst 75 procent van de bedrijven die AI overwogen, maar uiteindelijk niet implementeerden, een tekort aan AI-expertise als voornaamste reden. Ook privacyzorgen en onzekerheid over regelgeving spelen een rol, vooral in de gezondheidszorg en financiële sector.

Toch is de trend duidelijk kenbaar: AI wordt een steeds belangrijker onderdeel van het Nederlandse bedrijfsleven. Met de groei van AI-gerelateerde opleidingen en een toename van investeringen in AI-technologie zal het gebruik van AI naar verwachting blijven stijgen.