Inzicht in maatschappelijke baten opent deuren voor financiering van duurzaam zorgsysteem

De toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg staat onder grote druk door een toenemende zorgvraag en een nijpend tekort aan personeel. Invest-NL onderzocht hoe domeinoverstijgende netwerken in de zorg, die zorgprofessionals uit verschillende lijnen en sectoren samenbrengen, bekostigd kunnen worden. Een maatschappelijke businesscase identificeert alle belanghebbenden en opent de deur naar samenwerking en bekostiging, wat cruciaal is voor een duurzaam en betaalbaar zorgsysteem. 

Domeinoverstijgende zorg biedt een oplossing door een geïntegreerde benadering van zorg en welzijn tussen professionals binnen én buiten het zorgdomein. Doordat bijvoorbeeld huisartsen, medisch specialisten, verpleegkundigen, paramedici én leefstijlcoaches samenwerken, is er meer ruimte voor preventie en krijgen patiënten sneller de juiste zorg op de juiste plek. Echter, de overkoepelende organisatie die nodig is om een dergelijk netwerk te faciliteren, is door de strikte scheiding en bekostiging van zorgdomeinen momenteel moeilijk te bekostigen.

De studie van Invest-NL, in samenwerking met de Noaber Foundation en ReumaNederland en verricht door Social Finance NL, toont aan dat het inzichtelijk maken van de versnippering van baten over verschillende domeinen en stakeholders kansen biedt om domeinoverstijgende zorg duurzaam te bekostigen. Aan de hand van het Beweeghuis in Maastricht-Heuvelland – een domeinoverstijgend netwerk voor mensen met beweegklachten – hebben we een maatschappelijke businesscase opgesteld. Hieruit blijkt dat iedere geïnvesteerde euro een besparing van bijna vier euro oplevert. De concrete uitwerking van de maatschappelijke businesscase in het rapport biedt een voorbeeld voor andere initiatieven. Zo ondersteunt Invest-NL nu VieCuri medisch centrum met het opzetten van een domeinoverstijgend zorgnetwerk in de regio Noord-Limburg.

Resultaatfinanciering in samenwerking met alle partijen

Een mogelijk instrument voor de bekostiging van domeinoverstijgende netwerken in de zorg is resultaatfinanciering. Een voorbeeld hiervan is een Health Impact Bond, waar stakeholders zoals zorgverzekeraars en de overheid betalen voor daadwerkelijk behaalde en gemeten resultaten. Vaak gebeurt dit uit gerealiseerde besparingen door de interventie. Investeerders worden aangetrokken om de interventie vooraf te financieren. Zij verdienen hun investering terug met rendement als de beoogde resultaten zijn behaald. Een maatschappelijke businesscase brengt in kaart wat de resultaten zijn, welke financiële waarde deze hebben en bij welke partijen de baten vallen.

Domeinoverstegende netwerken van de grond krijgen met de juiste bekostiging en opschaling

De resultaten van dit onderzoek zijn onderdeel van een groter project binnen Invest-NL dat inzicht en handvatten geeft voor bekostiging én opschaling van succesvolle domeinoverstijgende netwerken in de zorg.

"Door het creëren van robuuste, schaalbare financieringsinstrumenten zoals Health Impact Bonds, maken we het mogelijk om initiatieven die voorheen als niet financierbaar werden beschouwd, toch van de grond te krijgen," aldus Stanleyson Hato, teamlead Life Sciences & Health bij Invest-NL.

Door meer domeinoverstijgende zorginitiatieven gefinancierd te krijgen, maken we maatschappelijke impact (betere zorg tegen lagere kosten) zichtbaar en zetten we stappen naar een geheel nieuw bekostigingssysteem van de zorg dat aansluit bij de noodzakelijke transitie. Zo maakt Invest-NL financierbaar wat niet financierbaar lijkt: een zorgstelsel gericht op het gezond houden van onze samenleving.