Toezichthouder op goede doelen CBF viert eeuwfeest, neemt Nederlands Donateurspanel over

CBF Toezicht op Goeddoen bestaat 100 jaar. Dat vierde de toezichthouder op de Nederlandse goede doelen op 27 mei in Pakhuis de Zwijger, in Amsterdam, met het symposium Bruggen bouwen in turbulente tijden. Tijdens het symposium werd bovendien bekendgemaakt dat het CBF voortaan alleen eigenaar is van het Nederlands Donateurspanel (NDP).

Honderd jaar geleden stond de armenzorg centraal bij collecterende instellingen en bleef de rol van het CBF – toen nog: Centraal Archief en Inlichtingenbureau inzake Maatschappelijk Hulpbetoon voor Nederland – beperkt tot signaleren en adviseren aan Gemeenten en de politie wanneer er iets mis was met collectes. Tegenwoordig is de rol van CBF Toezicht op Goeddoen een stuk breder. Als toezichthouder op meer dan zevenhonderd Erkende Goede Doelen speelt de organisatie een belangrijke rol in het borgen van het samenlevingsvertrouwen.

Opbouwen en onderhouden van vertrouwen

Het eeuwfeest in Pakhuis de Zwijger, waarbij kopstukken uit de goededoelenwereld en aanpalende sectoren aanwezig waren, werd opgeluisterd met een symposium waarin gesproken werd over het opbouwen en onderhouden van vertrouwen. “Dat is in maatschappelijk onrustige tijden natuurlijk een bijzonder actueel thema,” zegt Harmienke Kloeze, directeur bestuurder van het CBF. “Bovendien raakt het aan de kern van ons werk bij CBF Toezicht op Goeddoen: het bouwen van bruggen tussen donateurs en goede doelen.”

Neurowetenschapper Erik Schoppen vertelde hoe vertrouwen in de hersenen tot stand komt. Belangrijker nog: hoe je dat vertrouwen als goededoelorganisatie kunt verstevigen en vergroten. Over ditzelfde thema ging een panel met daarin Hoogleraar Filantropie Theo Schuyt (VU), CBF-auditor Gebrielle Gerlach, Dorine Manson (KWF Kankerbestrijding)en Wieb van de Donk (Happy Horizon) in discussie. Het absurdistische gezelschap de Speld sloot de bijeenkomst af met haar satirische kijk op de sector in het huidige tijdsgewricht en reikte de Gouden Tapir award uit aan Liana Hoornweg, directeur van Partos, de brancheorganisatie voor organisaties die actief zijn in ontwikkelingssamenwerking.

CBF neemt NDP over

Nieuws was er ook. Na twintig jaar neemt CBF Toezicht op Goeddoen de verantwoordelijkheid voor het Nederlands Donateurspanel (NDP), dat het twintig jaar met het bureau Happy Horizon organiseerde, voortaan alleen op zich. Elk kwartaal bevraagt Kien Onderzoek het panel over geefvertrouwen en -bereidheid, naar analogie van de index van het Consumentenvertrouwen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Na de overname van het NDP door het CBF zal een verdiepingsslag worden gemaakt, onder andere door de aanvulling van het kwantitatieve onderzoek met kwalitatieve focusgroepen. De eerste twee focusgroepen werden recent georganiseerd.

De eerste kwartaalmeting van het NDP van 2025 laat ondanks de politieke reuring een behoorlijk stabiel beeld zien. Opvallend is dat het eigen geefgedrag van de panelleden in het afgelopen en komende jaar weinig fluctueert, maar dat de perceptie van het geefgedrag van “de ander” een stuk grilliger is. Met name in perioden van maatschappelijke onrust is men negatiever over het geefgedrag van anderen. Dat is veelal onterecht want door de jaren heen is slechts een kleine daling te zien van het gemiddelde gegeven bedrag per donateur. Ook opvallend: in het laatste decennium is het vertrouwen van de leden van het NDP in goede doelen toegenomen.

4,7 miljard euro geefgeld onder toezicht

Bij de viering van de eerste eeuw van haar bestaan staat het CBF er goed voor, vindt Harmienke Kloeze. “De zelfregulering van de sector, waarin wij als toezichthouder onze rol spelen, blijkt een goed recept. Dit is wat mij betreft zelfregulering op zijn sterkst, met een onafhankelijke normsteller, onafhankelijk toezicht en een brancheorganisatie die de goede doelen die onder toezicht staan vertegenwoordigt. Onlangs passeerden we de grens van 700 Erkende goede doelen. Maar liefst 4,7 miljard euro geefgeld staat onder ons toezicht.”

Margreet Plug, directeur van brancheorganisatie Goede Doelen Nederland, valt haar bij: “Er is na 2016 een hele mooie ontwikkeling doorgemaakt, waarbij het CBF de weg van een ontwikkelgerichte toezichthouder is ingeslagen. Ik denk dat het CBF met trots mag terugkijken op wat er in die honderd jaar bereikt is.”