Krachtige rol schoolleiders nodig

Schoolleiders zijn van groot belang voor de onderwijskwaliteit en innovatie. Op dit moment beschikt een deel van de schoolleiders onvoldoende over het vermogen tot strategisch denken en handelen. Verdere professionalisering en een sterkere positie van schoolleiders in het basis- en voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs zijn noodzakelijk. Schoolleiders, besturen en overheid kunnen dit gezamenlijk mogelijk maken.

Dit stelt de Onderwijsraad in het advies Een krachtige rol voor schoolleiders dat vandaag is aangeboden aan minister Slob (Onderwijs). Het vak van schoolleider verandert. Er ligt meer nadruk op het ontwikkelen en verbeteren van het onderwijs en het bieden van een goede werk- en leeromgeving aan leraren. Ook is de samenwerking met partijen buiten de school toegenomen. Dat vraagt in de dagelijkse praktijk meer om leiderschap en minder om management. Schoolleiders krijgen nu onvoldoende gelegenheid om hun leiderschap verder te ontwikkelen.

Zorg dat schoolleiders over de juiste kennis en vaardigheden beschikken

Er is een grote diversiteit aan opleidingstrajecten voor schoolleiders die onderling nog weinig samenhangen. De raad adviseert de overheid om niet aan de zijlijn te blijven staan, maar gericht maatregelen te nemen om de kwaliteit van schoolleiders te verbeteren. Er is bundeling van onderzoek, onderwijs en scholing nodig. Ook horen schoolleiders aanspraak te kunnen maken op een schoolleidersbeurs. Daarnaast moeten besturen schoolleiders gelegenheid bieden om deel te nemen aan scholingsactiviteiten en zijn goede inwerkprogramma’s op maat nodig.

Eén  beroepsstandaard en één schoolleidersregister

Binnen het basis- en voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs bestaan goede afzonderlijke  initiatieven om de schoolleider als beroepsgroep op de kaart te zetten. Doel is kwaliteitsverbetering en een sterkere positie. Een gezamenlijke aanpak van de verschillende onderwijssectoren biedt  volgens de raad meer perspectief. Hij adviseert toe te werken naar één gezamenlijke beroepsstandaard met één schoolleidersregister. Onderdeel van een verplichte registratie is een afgeronde schoolleidersopleiding op masterniveau.

Meer ruimte om invloed uit te oefenen op strategisch beleid

De raad vindt het belangrijk dat schoolleiders vanzelfsprekend betrokken worden bij de visie op onderwijskwaliteit en de strategische koers van de organisatie. Daarnaast horen niet alleen besturen, maar ook schoolleiders aan tafel te zitten bij het gesprek met de Inspectie van het Onderwijs. Schoolleiders zijn nu de meeste tijd kwijt aan administratieve en facilitaire werkzaamheden. Een basisniveau van ondersteuning kan de werklast verminderen, zodat ze zich meer kunnen richten op leiderschap. Henriëtte Maassen van den Brink: “Schoolleiders zijn de kracht van de school en zijn een belangrijke schakel tussen leerling, leraar, bestuurder en buitenwacht. Hoe sterker deze schakel, hoe doelgerichter het onderwijs.”