Meer Nederlandse investeringen belangrijk voor behoud concurrentievermogen
Europese organisaties willen controle behoud over data en infrastructuur, blijkt uit nieuw onderzoek van Accenture. Dit zal de vraag naar soevereine AI waarschijnlijk versnellen. Een evenwichtige aanpak van AI-soevereiniteit zal nodig zijn om het concurrentievermogen van zowel Nederland als Europa te waarborgen en tegelijkertijd data te beschermen.
Soevereine AI
Soevereine AI is het vermogen van een land om AI te ontwikkelen en in te zetten. Door gebruik van lokale infrastructuur, data en talent wordt data beschermd tegen buitenlandse toegang. Zo wordt het concurrentievermogen versterkt en de afhankelijkheid van buitenlandse technologieleveranciers verminderd.
Nederlandse investeringen blijven achter
In Europa is 62% van de organisaties op zoek naar soevereine oplossingen als reactie op de huidige geopolitieke onzekerheid. In Nederland deelt de helft van de ondervraagde organisaties die zorg. Vooral sectoren met strenge regelgeving en gevoelige data, zoals banken, overheden en nutsbedrijven, zullen als eerste overstappen op soevereine AI.
Daarvoor zijn wel investeringen nodig. 60% van de Europese organisaties is van plan meer te investeren in soevereine AI-technologie. Maar Nederland blijft achter: slechts 48% is van plan de investeringen op te voeren, tegenover 73% in Duitsland, 71% in Italië en 64% in Zwitserland.
"Europa staat voor een AI-paradox. Leiders zien dat AI nodig is voor groei, maar technologie van buiten Europa brengt risico’s met zich mee. Een soevereine AI-aanpak beschermt kritieke activiteiten en versterkt tegelijk de Europese innovatiekracht", zegt Rob Knigge, Country Managing Director van Accenture Nederland. “In Nederland zien we dat AI steeds vaker op de bestuursagenda staat, maar de investeringen blijven achter vergeleken met de rest van Europa. Nederland moet nu de kans grijpen om te investeren in AI, zodat we innovatie en concurrentiekracht veiligstellen.”
Balans tussen datacontrole en toegang tot wereldwijde innovatie
Slechts 24% van de AI-initiatieven en data binnen Nederlandse organisaties vereist een soevereine aanpak, bijvoorbeeld vanwege wet- en regelgeving of de gevoeligheid van data. Vooral in de kapitaalmarkten en de publieke sector geldt dit voor een groter deel van de data.
Europese organisaties zoeken naar een balans tussen datacontrole en toegang tot wereldwijde innovatie. Maar liefst 64% van de Nederlandse organisaties geeft aan niet concurrerend te kunnen blijven zonder niet-Europese technologieleveranciers. Tegelijkertijd overweegt 48% gebruik te maken van soevereine oplossingen van zowel Europese als niet-Europese aanbieders.
Accenture werkt in Europa samen met partners, waaronder het in Amsterdam gevestigde Nebius, een aanbieder van AI-infrastructuur. Deze samenwerking helpt organisaties bij het opzetten van soevereine AI-omgevingen die voldoen aan eisen voor dataopslag en -bescherming. Nebius biedt een AI-cloudplatform dat de volledige levenscyclus van AI ondersteunt, met eigen hardware, software en energie-efficiënte datacenters in Europa en het Midden-Oosten.
"Een soevereine AI-aanpak gaat om slimme keuzes: hoeveel controle organisaties willen over data, infrastructuur en modellen, zonder innovatie te remmen”, vervolgt Knigge. “Afhankelijk van de toepassing kan dat variëren van lokale opslag tot volledige soevereiniteit, bijvoorbeeld in defensie, met eigen infrastructuur en geavanceerde beveiliging."
Soevereine AI als concurrentievoordeel
In Nederland heeft 42% van de organisaties AI-soevereiniteit tot een onderwerp op CEO- of bestuursniveau gemaakt. Daarmee loopt Nederland voor op de rest van Europa, waar dit slechts bij 16% het geval is. Toch ziet slechts 4% soevereine AI als een concurrentievoordeel. Voor de meeste organisaties (74%) is compliance de belangrijkste drijfveer.
Tegelijk groeit het besef van het strategische belang. 62% van de Nederlandse organisaties vindt dat overheden en instellingen, zoals de Europese Unie, een grotere rol moeten spelen in het versterken van Europa’s digitale soevereiniteit, bijvoorbeeld via regelgeving, subsidies of investeringen. Ook kleine en middelgrote bedrijven worden gezien als essentieel in dit proces: 70% van de organisaties vindt het belangrijk dat zij beter toegang krijgen tot soevereine oplossingen.
Vier aanbevelingen om soevereine AI te maximaliseren:
- CEO Ownership: Soevereine AI moet een strategische prioriteit zijn op CEO-niveau. Alleen door de AI-strategie te koppelen aan bedrijfsrisico’s, groeidoelstellingen en geopolitieke realiteiten kan de impact maximaal worden.
- Herdefinieer soevereiniteit: Organisaties moeten soevereiniteit niet langer zien als een middel om risico’s te beperken, maar als een kans om waarde te creëren en concurrentievoordeel te behalen.
- Bouw aan een breder ecosysteem: Bedrijven moeten hybride ecosystemen ontwikkelen die lokaal vertrouwen combineren met wereldwijde innovatie. Soevereiniteitsmaatregelen moeten worden toegepast waar ze de meeste impact hebben.
- Ontwerp met veerkracht: AI moet worden gebouwd binnen een multi-cloudomgeving, waarbij soevereiniteit is verankerd in elke laag. Van data en infrastructuur tot modellen en applicaties om flexibiliteit en weerbaarheid te waarborgen.
De cijfers laten zien dat Nederland sneller moet opschalen om de kansen van soevereine AI volledig te benutten. Door nu te investeren versterken Nederlandse organisaties hun controle over data en technologie, terwijl ze profiteren van Europese innovatie.
