Herfstverwachting: zachte en natte herfst

Deze herfst wordt waarschijnlijk zachter en natter dan normaal. Aan het begin van de meteorologische herfst wordt nog mooi nazomerweer verwacht, maar halverwege september lijkt de herfst echt zijn intrede te gaan doen met meer regen en wind. Het blijft daarbij wel zachter dan normaal. Een relatief warme Noordzee resulteert in nog nattere kustgebieden dan gebruikelijk in de herfst.

Seizoensmodellen komen zo’n 60% van de tijd uit en daarbij is de verwachting voor één maand vooruit natuurlijk betrouwbaarder dan voor de derde maand. Belangrijk is verder om te beseffen dat seizoensmodellen puur een grove trend voor de maandgemiddelde luchtdruk, temperatuur en neerslag schetsen. Ook in een gemiddeld warme maand kan zomaar een koele week zitten en andersom. Dergelijke details zijn op zijn vroegst aan te geven in onze maandverwachtingen en natuurlijk in ons weerbericht.

Maand- en seizoensverwachtingen voor de herfst (en lente) komen bovendien minder vaker uit dan die voor de zomer en de winter. Dit komt doordat de voorspelbaarheid van de atmosfeer in de overgangsseizoenen, waar kou en warmte elkaar vaak afwisselen, kleiner is. Ook kunnen ex-orkanen in de herfst de verwachting extra onzeker maken. En dit jaar is de kans op ex-orkanen die Europa aandoen groter, doordat het wereldwijde weerfenomeen La Niña geleidelijk haar intrede doet. In een La Niña herfst zijn er op de Atlantische Oceaan vaak meer orkanen actief en dit maakt de weersverwachting voor Nederland extra onzeker. 

Dit verwachten de seizoensmodellen

Zoals het er nu naar uitziet begint september met warmer en droger weer dan normaal. Daarbij kan het soms best nog zomers warm worden met maxima van 25 graden of meer. Naarmate september vordert blijft het waarschijnlijk warmer dan normaal, maar daarbij neemt de kans op regen wel toe. De meeste weermodellen laten zuidwestenwinden vanaf halverwege september domineren. Hiermee worden dan regelmatig regenzones vanaf de oceaan aangevoerd. Vooral in de kustgebieden wordt het dan nat en onstuimig en valt nog meer regen dan normaal. Voorlopig tonen de weermodellen ook voor oktober en november zacht en nat herfstweer.

De herfst start volgens de seizoensmodellen dus met fraai (na)zomerweer, maar vanaf halverwege september lijkt echt herfstweer toch de overhand te krijgen. Dat betekent niet dat tussendoor geen lekkere nazomerdagen meer kunnen voorkomen, maar langdurig nazomerweer zit er niet meer in. Met bovennormale temperaturen betekent dit niet dat het in de tweede helft van de herfst nog echt warm is buiten, want de normaal daalt dan snel.

Lees meer in: Dit weer is normaal in de herfst

Warme zomer vergroot de kans op een warme en natte herfst

Op een warme zomer volgde in het verleden vaak ook een warme herfst. De tien warmste zomers sinds 1901 in De Bilt werden 6 keer gevolgd door een warme herfst, 2 keer door een normale herfst en slechts 2 keer door een koude herfst. De afgelopen zomer was warm en dat is vooral te danken aan een bijzonder warme augustusmaand. Juni was duidelijk koeler dan gebruikelijk en ook juli was nog iets aan de koele kant. Maar momenteel beleven we één van de warmste augustusmaanden ooit gemeten. Hierdoor bedraagt de zeewatertemperatuur nu zo’n 22 graden, waar 20 graden normaal is.

Bij wind van zee kunnen we in september dan ook warmer weer dan gebruikelijk verwachten. En zolang het zacht blijft kunnen we ook later in de herfst nog wat merken van de relatief warme Noordzee. Bovendien is het in heel Europa warm geweest in augustus. Hierdoor is het Europese vasteland aan het begin van de meteorologische herfst nog warm en zal het ook bij wind vanaf land aan de warme kant blijven.

De warme Noordzee heeft ook een keerzijde. Buien en regenzones vanaf zee kunnen deze herfst meer vocht met zich meebrengen dan normaal. In de herfst valt, door de relatief warme Noordzee, normaal al veel regen in de kustgebieden en nu kan dat dus nog meer zijn. Bij onstabiel weer verdampt meer vocht dan wanneer de Noordzee een aantal graden kouder is. Hierdoor ontstaan meer en zwaardere buien. Hoe lang het effect van de warme Noordzee aanhoudt hangt af van het weerverloop. Steekt er voor langere tijd een koude noordwestelijke wind op dan zal de Noordzee geleidelijk weer afkoelen tot rond normale waarden en is het effect voorbij. 

Lees ook: Kustconvergentie, gegarandeerd een nat pak

Klimaatverandering vergroot de kans op een warme en natte herfst

Door klimaatverandering is de kans op een relatief warme herfst sowieso groot. In deze eeuw verliepen tot dusver 70% van de herfsten warmer dan normaal, 5 waren normaal en slechts 2 keer was het kouder dan gemiddeld. Warmer weer in de herfst resulteert ook in meer neerslag. Door de warmere zeeën verdampt meer vocht en de opwarmde lucht kan meer vocht bevatten. Hierdoor regent het harder dan in het verleden.