Nederlanders begaan met oorlogsvluchtelingen, grote zorgen om oorlog in eigen land

Acht op de tien Nederlanders vindt hulp aan oorlogsvluchtelingen belangrijk. Dat blijkt uit onderzoek van Stichting Vluchteling. Tegelijk maakt ruim de helft van de Nederlanders zich zorgen over oorlog in eigen land.

Het begrip en solidariteit met mensen op de vlucht is groot, blijkt uit het onderzoek dat Stichting Vluchteling jaarlijks doet in samenwerking met Motivaction. Stichting Vluchteling ziet dat ook terug in een toename in donaties, het grote aantal deelnemers aan haar sponsorloop de Nacht van de Vluchteling en de opkomst voor de protestdemonstratie De Rode Lijn. Waarnemend directeur van Stichting Vluchteling, Renske Boetje: “Het grote begrip dat Nederlanders tonen voor mensen op de vlucht voor oorlog en conflict, laat zien dat solidariteit leeft. Tegelijkertijd wil een meerderheid ook opvang in de eigen regio, en precies dáár biedt Stichting Vluchteling hulp.”

Maar liefst negen op de tien Nederlanders hebben begrip voor mensen die moeten vluchten voor oorlog, conflict en onderdrukking. De meeste Nederlanders hebben ook begrip voor mensen die vanwege het klimaat (72 procent) of natuurrampen (86 procent) moeten vluchten. Acht op de tien vindt het dan ook belangrijk dat deze mensen hulp krijgen.

Het begrip voor migranten (mensen die om economische redenen vluchten) is het laagst, maar groeit de afgelopen jaren wel. Bijna 60 procent van de ondervraagden heeft daar geen of weinig begrip voor, twee jaar geleden was dat nog 65 procent. Voor asielzoekers in Nederland heeft 71 procent van de Nederlanders weer wél begrip. Al daalt dat wel weer iets, na een piekje na de Russische inval in Oekraïne in 2022. We vroegen dit jaar voor het eerst naar de ernst van oorlogsdreiging. Zes op de tien vindt die dreiging ernstig tot zeer ernstig.

Nederlanders zien vluchtelingen het liefst opgevangen in hun eigen regio. Driekwart vindt dat vluchtelingen daar moeten blijven. Dit gebeurt ook het meeste: zo’n driekwart van de vluchtelingen wordt opgevangen in de eigen regio.

Verkeerd beeld

Het beeld over vluchtelingenaantallen klopt vaak niet. Een derde denkt dat Nederland in de top drie staat van landen die de meeste vluchtelingen opvangen, terwijl Nederland Europees op de zevende plek staat. Slechts 3 procent denkt dat Iran veel vluchtelingen opvangt, terwijl Iran met 3,8 miljoen vluchtelingen in 2024 het grootste opvangland ter wereld was. Ter vergelijking: in Nederland vragen jaarlijks 30 tot 40 duizend mensen voor het eerst asiel aan. Ook het aantal vluchtelingen wereldwijd wordt door meer dan de helft onderschat. Dat waren er in 2024 ruim 122 miljoen. 14 procent denkt dat het er minder dan 50 miljoen zijn, 39 procent zegt tussen de 50 en 100 miljoen.

Eén op de drie Nederlanders heeft een negatievere houding tegenover vluchtelingen dan een halfjaar geleden. Slechts 5 procent positiever en de rest zegt dat de houding hetzelfde is gebleven. Die verandering in de houding, zowel positief als negatief, wordt vaak toegeschreven aan berichten in de media.

Dit onderzoek is uitgevoerd in mei/juni 2025 door Motivaction onder een representatieve steekproef van ruim 1000 Nederlanders tussen 18 en 80 jaar uit het StemPunt-panel. De resultaten zijn representatief op basis van opleiding, leeftijd, geslacht, regio, waardeoriëntatie en interacties hiertussen.