NVM: Afname aantal nieuwbouwwoningen baart zorgen

Het eerste kwartaal van 2020 eindigt waar de strenge maatregelen ten behoeve van de bestrijding van het coronavirus in Nederland beginnen. De effecten hiervan zijn dus niet zichtbaar in de cijfers van het eerste kwartaal. De NVM sluit het kwartaal af op 15 maart en berekent de transactiecijfers over de periode 16 december – 15 maart. De periode van sociale onthouding startte maandag 16 maart na een aankondiging op donderdag 12 maart.

Na de bekendmaking van de cijfers van het vierde kwartaal van 2019 waarin NVM-voorzitter Onno Hoes de situatie op de woningmarkt heeft getypeerd als woningnood, heeft onder andere waarnemend minister Van Veldhoven toegezegd meer vaart te willen maken met woningbouw. “Juist daarom is de afname van het aantal aangeboden nieuwbouwwoningen in het eerste kwartaal van 2020 verontrustend” stelt Onno Hoes. “En daar komen nu de effecten van de coronacrisis nog bij, waardoor er minder nieuwbouw verwacht wordt.”

In de tweede helft van maart 2020 bereikte de coronacrisis ons land. NVM constateert dat vooral de verkoop van bestaande woningmarkt op peil blijft. “De enorme krapte op de markt is er nog steeds en de voorwaarden voor het kopen van een woning zijn nog steeds gunstig. Omdat de woningmarkt een vertrouwensmarkt is, is nog niet duidelijk wat de gevolgen voor de langere termijn zijn. Nu is het nog steeds een goed moment om te kopen én te verkopen.”

In het 1e kwartaal 2020 zijn er bijna 7% meer nieuwbouwwoningen verkocht door NVM-makelaars dan in dezelfde periode een jaar eerder. Het gaat om circa 8.600 nieuwbouwwoningen. “Van onze makelaars hoor ik dat veel consumenten de stap willen zetten naar nieuwbouw. Die woningen zijn vaak van alle verduurzamende maatregelen voorzien waardoor de kosten voor de toekomst beperkt -of in elk geval bekend- zijn. Dat geeft een comfortabel gevoel.”

Afname aanbod nieuwbouw is zorgelijk

In het 1e kwartaal 2020 zijn er echter 6% minder nieuwbouwwoningen in de verkoop gegaan dan een jaar eerder in dezelfde periode. Het te koop staande aanbod van nieuwbouwwoningen is daarmee afgenomen tot 13.900 (een daling van bijna 10% in vergelijking met een kwartaal eerder). “De ontwikkeling van het nieuwe aanbod baart ons wel zorgen. De enige oplossing voor de woningnood is namelijk het vergroten van het aanbod. In het eerste kwartaal kwam er zoals gezegd minder nieuwbouw in de verkoop en het Economisch Instituut voor de Bouw verwacht daarnaast ten gevolge van de coronacrisis de komende twee jaar nog eens 20% terugval van nieuwbouw van woningen. De krapte op de woningmarkt zal daarom voorlopig nog wel aanhouden.”

CBS constateerde eerder al dat gemeenten vorig jaar fors minder vergunningen hebben afgegeven voor nieuwbouwwoningen. “Dat staat in schril contrast met de vele aandacht die er is voor de woningnood. Het duurt gemiddeld twee jaar om een huis te bouwen vanaf het moment dat er een vergunning is. Ook daarom stel ik dat de krapte nog zal voortduren. Ik wil gemeenten dan ook oproepen om de vergunningen waar het kan tóch uit te geven en aan alle partijen in de keten om ook zoveel mogelijk aan de slag te gaan, zodat de bouw -wellicht anticyclisch- door kan gaan.”

Bestaande bouw is stabiel

Lana Gerssen, voorzitter NVM-vakgroep Wonen: “In het eerste kwartaal van 2020 zagen de NVM-woningmakelaars een minimale daling van het aantal verkopen van bestaande woningen. Er zijn 0,6% minder woningen verkocht dan in het 1e kwartaal 2019. In totaal verkochten de NVM-makelaars bijna 32.800 woningen. De prijs is in het 1e kwartaal van 2020 toegenomen, met 9,6% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De transactieprijs van de gemiddeld verkochte bestaande woning bedraagt 326 duizend euro.”

De gemiddelde prijs van de verkochte nieuwbouwwoning is in een jaar tijd met ruim 14% toegenomen tot ruim 400 duizend euro in het 1e kwartaal 2020.

Laagste aanbod in 20 jaar

Het woningaanbod bestaande bouw krimpt eveneens. Het aantal woningen dat halverwege het 1e kwartaal 2020 bij NVM-makelaars te koop stond is met 28,6% ten opzichte van het eerste kwartaal van vorig jaar erg hard gedaald. Er staan nu ongeveer 30.200 woningen in aanbod, een zéér laag aantal. “Het is maar liefst 20 jaar geleden dat er zo weinig aanbod voor de woningzoekende consument beschikbaar was. Voornaamste oorzaak is het lage aantal woningen dat te koop is gezet (het nieuwe aanbod), dat waren slechts 31.700 woningen”, stelt Gerssen. Dit is 10,6% minder dan vorig jaar en het laagste aantal in 5 jaar. Een potentiële koper kon in het 1e kwartaal 2020 uit slechts 2,8 woningen kiezen.

Eerste effecten van Corona op de woningmarkt

In de tweede helft van maart 2020 bereikte de coronacrisis ons land. In de eerste weken van de strengere maatregelen ten behoeve van voorkomen van verdere verspreiding van het coronavirus loopt de woningmarkt nog ‘gewoon’ door. Het aantal woningen dat verkocht is, is in de week van 30 maart tot zondag 5 april met 4% toegenomen in vergelijking met de week ervoor. Huishoudens met concrete aankoopplannen, die op het punt staan om de stap te zetten, zetten deze gewoon door.

Kijkers zijn serieuzer

Makelaars geven aan dat er weliswaar minder kijkers zijn bij een woning, maar deze wel serieus zijn. “De voorwaarden voor het kopen en financieren van een woning zijn nog gelijk en daarmee heel gunstig” stelt Onno Hoes. “De voorziene verhoging van de rentes vormt nog geen probleem. Echter, de woningmarkt is een vertrouwensmarkt. We zien dat transacties die in de pijplijn zaten doorgaan. Wat de gevolgen van de coronacrisis op de langere termijn voor de woningmarkt zullen zijn, hangt vooral af van de lengte van de crisis en de zwaarte van de getroffen maatregelen. Cruciaal is wel dat alle betrokken overheden, projectontwikkelaars en financierders vertrouwen blijven houden en blijven investeren in betaalbare nieuwbouw. De krapte op de markt het uitgangspunt en de enorme vraag die erachter schuilgaat is niet van de een op de andere dag verdwenen.”

Lana Gerssen ziet in de praktijk vooralsnog weinig huishoudens die hun bod intrekken of hun aankoop ongedaan maken. “In de eerste weken na de aankondiging van de periode van sociale onthouding nam het aantal ingetrokken biedingen toe, maar inmiddels zakt het weer terug naar het gemiddelde niveau. Ik merk en zie op funda, dat er nu meer huizen in verkoop komen. Ik denk dat mensen die een andere woning hebben gekocht of een andere woning willen kopen, de verkoop van de huidige woning naar voren halen. Ik verwacht dat we dit effect later in het jaar daarom terug zullen zien in de vorm van mínder nieuw aanbod.”

Onno Hoes besluit: “Tot slot wil ik een compliment maken aan de consumenten die de afgelopen weken tóch een woning fysiek hebben bezichtigd. Ik hoor van onze leden dat de woningzoekenden heel goed de RIVM-maatregelen kennen en in de praktijk toepassen. Heel fijn dat alle betrokkenen zo op zoek kunnen naar een nieuw thuis, terwijl we ook letten op elkaars gezondheid.”