'Ruitenkrabben soms al bij temperaturen boven nul'

Dit is een expertquote van Johnny Willemsen, Weeronline, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Dag herfst, hallo (vleugje) winter: eerste officiële vorst in het najaar gemeten | ANP

Vanochtend moesten in verschillende regio’s autoruiten worden gekrabd. Op sommige plaatsen vroor het, waaronder in De Bilt. Toch waren er ook veel plaatsen waar ruiten gekrabd moesten worden, terwijl de temperatuur nog boven het vriespunt lag. Autoruiten kunnen al bevriezen wanneer het nog enkele graden boven nul is.

Tijdens een rustige nacht met opklaringen koelt het aardoppervlak af en wordt ook de lucht afgekoeld. Dit gebeurt van onderaf. In heldere nachten met weinig wind kan het op 10 centimeter hoogte gemakkelijk vijf graden kouder worden dan op anderhalve meter hoogte (de officiële waarneemhoogte).

Niet alleen het aardoppervlak verliest ’s nachts warmte, maar ook objecten zoals auto’s. Deze koelen vaak sterker af dan de lucht eromheen. De ruit van de auto wordt kouder dan de lucht en begint de lucht erboven af te koelen. Koudere lucht kan minder vocht bevatten en daardoor ontstaan op een gegeven moment druppeltjes, waardoor de autoruit nat wordt. Als de ruit dan afkoelt tot onder nul bevriezen deze druppeltjes en vormt een ijslaagje.

Flinke vorst, maar geen ijs op je ruit

Er kan dus ijs op de autoruit ontstaan als het op gewone waarneemhoogte niet vriest, maar aan de andere kant hoeven de ruiten ook weer niet altijd gekrabd te worden als het vriest. Als de lucht heel droog is kan het flink vriezen zonder dat er ijs op de autoruiten ontstaat. Er is dan simpelweg geen vocht om ijs van te maken. Ook als het vriest terwijl het bewolkt is valt de ijsvorming vaak heel erg mee, omdat de autoruit dan niet of nauwelijks kouder wordt dan de lucht erboven.

Johnny Willemsen is meteoroloog bij Weeronline