7 op de 10 zzp’ers zien AI als kans, innovatie essentieel voor zelfstandigen

Innovatie staat hoog op de agenda bij zzp’ers: 76% van de zelfstandigen noemt het belangrijk of zelfs essentieel voor hun bedrijfsvoering. Innovatie draait voor hen vooral om klanttevredenheid verhogen, waarbij ook betere financiële resultaten, meer wrkplezier en een sterkere marktpositie een rol spelen. Artificial Intelligence (AI) wordt door velen gezien als een belangrijke technologie waarmee ze kunnen innoveren: Zeven op de tien zzp’ers zien AI als kans, hoewel een deel van hen ook zorgen heeft over de impact ervan. Dat blijkt uit onderzoek van zzp-bank Knab onder 768 zzp’ers.

Theoretisch opgeleiden omarmen mogelijkheden AI

AI wordt vooral door theoretisch opgeleiden als kans gezien. 78% van de hoogopgeleiden ziet AI als kans, onder praktisch opgeleiden ligt dat percentage op 50%. Hoogopgeleide zzp’ers gebruiken AI vaak om sneller te werken en meer focus te leggen op wat hen onderscheidt. “Hoe meer ChatGPT voor ons kan doen, hoe meer wij ons kunnen richten op wat AI niet kan bieden: verbinding tussen mensen,” zegt een zzp’er in de ICT.

Daarentegen zien veel praktisch opgeleide zzp’ers minder mogelijkheden in AI. Een sieradenmaker stelt: “Ik zie niet in hoe AI iets toevoegt aan mijn werk. Computers zijn voor mij een noodzakelijk kwaad.”

Waarom zzp’ers innoveren: meer dan winst alleen

Zzp’ers hebben duidelijke motivaties om te vernieuwen. Motivaties die verder gaan dan winst alleen. De belangrijkste drijfveren zijn:

• Klanttevredenheid verhogen (75%)
• Betere financiële resultaten (66%)
• Meer plezier in het werk (64%)

Josette Dijkhuizen, bijzonder hoogleraar en kroonlid bij de SER, zegt hierover: “Zzp’ers laten zien dat innovatie niet alleen draait om winst, maar ook om voldoening en betere relaties met klanten. Hun flexibiliteit maakt hen een krachtig onderdeel van de Nederlandse economie.”

Innovatie: kansen en uitdagingen

Naast AI laten de onderzoeksresultaten zien dat zelfstandigen breed innoveren binnen hun eigen bedrijf of voor hun opdrachtgever. In de afgelopen drie jaar heeft 59% minimaal één innovatie doorgevoerd in de eigen onderneming; 47% innoveerde bij een opdrachtgever. In de meeste gevallen ging het om de verbetering van een werkwijze of de introductie van een nieuwe dienst of product.

Een zzp'er in de zorg zegt bijvoorbeeld: "Ik werd ingehuurd om nieuwe activiteiten te ontwikkelen voor jongeren met een beperking. Door middel van een onderzoek heb ik uiteindelijk nieuwe succesvolle activiteiten ontwikkeld waardoor de organisatie een jongere doelgroep kon bereiken."

Tegelijkertijd ervaren zzp’ers ook obstakels. 56% van de zelfstandigen noemt wet- en regelgeving een rem op innovatie, met name in sectoren zoals de bouw en zorg. Daarnaast blijft samenwerking onderbenut: slechts 17% werkt regelmatig samen met andere zelfstandigen aan innovatie, terwijl 58% zo’n samenwerking juist als essentieel beschouwt.

Zzp’ers als vernieuwers van de economie

“Het onderzoek bevestigt dat zzp’ers meer zijn dan uitvoerders van opdrachten; zij vormen een belangrijke vernieuwende kracht binnen de Nederlandse economie. Hun wendbaarheid en snelle inzet van technologieën zoals AI stellen hen in staat om klantbehoeften te overtreffen en veranderende marktomstandigheden te benutten. Met de juiste ondersteuning, zoals toegang tot technologie en kennis, kunnen zij niet alleen zichzelf, maar ook hun sector naar een hoger niveau tillen”, aldus Josette Dijkhuizen.