'Marktbelemmeringen bemoeilijken opschalen van alternatieve eiwitstart-ups'

De investeringen in de markt voor alternatieve eiwitten zijn hoger dan ooit, concludeert Good Food Institute in een analyse. Tegelijkertijd lopen innovatieve nieuwe spelers in deze sector tegen allerlei problemen aan als ze willen opschalen. Die marktbelemmeringen moeten worden weggenomen om de voedseltransitie te versnellen.

Ondanks de hoge investeringen hebben start-ups die alternatieve eiwitten ontwikkelen nog steeds grote moeite om investeerders aan te trekken om hun productie en impact te kunnen opschalen. Zij lopen tegen diverse marktbelemmeringen aan, zoals:

• Een groot verschil in macht met de gevestigde partijen in de keten, waardoor die de voorwaarden en het speelveld bepalen;
• Door de lange doorlooptijden en hoge ontwikkelkosten van alternatieve eiwitten is er een mismatch tussen de langetermijnbehoeften van start-ups en de kortere horizon van investeerders;
• Complexe en strenge wetgeving bemoeilijkt marktintroducties van innovatieve producten;
• Het concurrentievermogen van de producent is beperkt, omdat agrifoodproducten en alternatieve eiwitten vaak alleen op prijs concurreren. 

Om deze knelpunten het hoofd te bieden en te kunnen opschalen moeten start-ups en investeerders, maar ook gevestigde bedrijven, overheden en universiteiten stappen zetten op het gebied van kennisdeling en samenwerking. Investeerders hebben informatie nodig over wat er komt kijken bij investeringen in deze sector. De start-ups zelf zijn gebaat bij kennis over het aantrekken van investeerders.

Wij zien dat het essentieel is dat investeerders en start-ups elkaar beter weten te vinden. Een initiatief dat hierbij helpt is het Fastlane-programma dat Invest-NL heeft opgezet. Dat is een maatwerktraject voor start-ups om samen met een multidisciplinair team van experts te ontdekken hoe ze investeerders kunnen aantrekken. Ook ontwikkelden we samen met Wageningen University & Research (WUR) een raamwerk dat investeerders met een focus op alternatieve zuivel helpt bij het toetsen van de technologie. Met dit raamwerk kunnen zij de juiste investeringsbeslissingen nemen. 

Ook missen start-ups de juiste infrastructuur om op te schalen, bijvoorbeeld in het gebruik van productielocaties en testfaciliteiten. Er zijn voldoende shared facilities waar nieuwe technologieën getoetst worden voor opschaling, zonder dat er direct een nieuwe fabriek gebouwd hoeft te worden. Deze zijn op dit moment vaak te duur voor start-ups. Shared facilities zouden beter toegankelijk moeten worden, bijvoorbeeld met alternatieve vormen van financiering. 

Een verbeterde kennisdeling tussen start-ups en investeerders maakt start-ups beter financierbaar en helpt zo de voedseltransitie te versnellen. Het gaat niet alleen om belemmeringen wegnemen. Als land met unieke landbouwexpertise kunnen we een leidende rol spelen in deze ‘nieuwe voedselrevolutie’ en het agrifood-verdienmodel van de toekomst vormgeven.