'Verbod op dwangarbeid moet leiden tot een eerlijkere keten'

Dit is een expertquote van Dirk Mulder, ING, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Lidstaten moeten Brusselse aanpak van dwangarbeid zelf gaan uitvoeren

De Europese Commissie (EC) wil producten die met dwangarbeid zijn vervaardigd weren van de interne markt van de Europese Unie. Het voorstel vult twee eerder Brusselse wetsvoorstellen aan die ook over 'maatschappelijk verantwoord ondernemen' gaan. De eerste gaat over de plicht voor bedrijven om hun toeleveringsketen op misstanden te screenen en de ander over het verbod op producten waarvoor bossen moeten wijken.

In maart 2021 stemde het Europees Parlement al in met een wet die bedrijven verplicht hun aanvoerketen te onderzoeken op misstanden. Het is een voorzet aan de EC, die met een eigen wetsvoorstel komt. Met deze wet wil de EU-bedrijven bewuster maken van eventuele misstanden in landen waar producenten diensten vandaan komen.

De afgelopen jaren is gebleken dat de aanvoer van goederen kwetsbaar is. Het gaat dan om transparante ketens waarin onderwerpen als leefbaar loon, het respecteren van mensenrechten en tegengaan van klimaatverandering centraal staan. Omdat aanvoerlijnen zo complex en mondiaal zijn geworden, wordt het zicht op de productie troebel.

Nu wil de Europese Commissie producten die met dwangarbeid zijn vervaardigd weren van de interne markt van de EU. Als er blijkt dat er dwangarbeid in het spel is wordt het product vernietigd. Bedrijven die verboden producten proberen in te voeren lopen daarnaast het risico een boete te krijgen. Ik denk dat dit een mooie stap is op weg naar een meer eerlijke keten.

Het wordt dankzij de nieuwe regelgevingen belangrijk dat bedrijven hun ‘ due diligence’ op orde hebben. Het gaat dan om het identificeren van potentiële risico’s in de handelsketen op het gebied van zoals eerder genoemd, leefbaar loon, mensenrechten en milieu. En om ernaar te handelen door die risico’s te vermijden of te verkleinen.

Inzicht in je productieketen vraagt echter om intensievere handelsrelaties en samenwerking. Denk dan bijvoorbeeld aan het zijn van een betrouwbare afnemer, het delen van inzichten in de productieketen (transparantie), het verbeteren van de arbeidsomstandigheden, gezamenlijke audits, transparantie en betrouwbare informatie. Goed contact en wederzijds vertrouwen zorgen ervoor dat bedrijven bij problemen samen naar oplossingen zoeken. Als je uitlegt wat je doet en leveranciers meeneemt in de richting waar de industrie heengaat, zullen leveranciers dit eerder accepteren.

Dirk Mulder, Sector Banker, ING